Zmiany systemu emerytalnego i ich wpływ na złotego

Przeczytaj także: Mniejsze składki do OFE: Lewiatan przeciw

Roczne oszczędności dla budżetu są szacowane na 13 miliardów złotych (lub około 1% of PKB), zmniejszając w ten sposób ryzyko przekroczenia progu 55% długu w relacji do PKB w przyszłym roku. JP Morgan zwraca uwagę, że w roku 2009 polska emitowała dług o krótszych okresach niż w poprzednich latach i nie oczekuje aby zmniejszenie wolumenów emisji wpłynęło na strategię terminową.

Niektórzy inwestorzy niepokoili się, że w przypadku jeżeli Polska przekroczy próg 55% długu do PKB, spowoduje to zaostrzenie fiskalizmu i słaby wzrost (implikacje byłyby dla roku 2012 i później). Chociaż MF prawdopodobnie nie potrzebowałoby realizować nadwyżki budżetowej, gdyby relacja długu do PKB przekroczyła 55% (mogą albo zmniejszyć relację długu do PKB lub realizować zbilansowany budżet), to nie eliminuje to tych niepokojów. Względny wzrost będzie zdaniem JP Morgan kluczowym motorem foreksu w 2010 roku i dlatego przy wolniejszym wzroście złoty będzie sobie gorzej dawał radę. Eksperci zauważają, że mają wyższą od konsensusu prognozę PKB na poziomie 3,2% na rok 2010, i nie ma negatywnego zdania na temat złotego lub kursów wymiany złotego.

Chociaż wydaje się, że te zmiany zamieniają po prostu obecne zobowiązania na przyszłe zobowiązania (i mogłyby przez to stwarzać ryzyka w dłuższym terminie), słabsza groźba mocnego fiskalnego hamulca wzrostu powinna w przyszłym roku stanowić mały pozytyw dla złotego. JP Morgan zwraca uwagę, że ponieważ proponowane zmiany miałyby wejść w życie dopiero 1 lipca 2010 roku, oszczędności w przypadku roku 2010 są mniejsze, około 0,5% PKB.

Niemniej łączny wpływ jest pozytywny dla obligacji. Wprawdzie podaż obligacji zostaje ograniczona, jako że sektor publiczny nie potrzebuje tyle pożyczać, żeby transferować do publicznego funduszu emerytalnego, to popyt na obligacje też zostaje ograniczony. Prywatne fundusze emerytalne są kluczowymi „krańcowymi nabywcami” obligacji (czyli kupującymi tylko za daną cenę), dzięki połączeniu ogromnego dopływu gotówki z obowiązkowych składek (około 2 mld złotych miesięcznie) z lokowaniem środków opartym głównie na obligacjach (obligacje skarbu państwa stanowią około 70% zarządzanych aktywów). Kiedy napływ gotówki zostanie zmniejszony o połowę, oferta krańcowa ze strony funduszy emerytalnych też prawdopodobnie zostanie zmniejszona o połowę. Całkowity wpływ jest jednakże pozytywny dla obligacji, gdyż podaż krańcowa obligacji, która nie spotka się z odpowiedzią ze strony funduszy emerytalnych, będzie pomimo wszystko mniejsza, a ponadto prawdopodobieństwo przekroczenia granicy 55% zostaje obniżone, co zmniejsza napływ złych wiadomości.

Implikacje struktury terminowej będą się stawać coraz bardziej wyraźne w miarę upływu kolejnych miesięcy 2010 roku. Pomimo tego, że fundusze emerytalne mają długoterminowe zobowiązania, mają tendencję do inwestowania w całej strukturze terminowej, ponieważ przyciągają środki na podstawie dobrych wyników krótkoterminowych, czasami przeważając długi termin, czasami inne części krzywej. Jeżeli zmniejszeniu emisji nie będzie odpowiadać zmniejszenie popytu we wszystkich punktach struktury terminowej, będzie to miało zniekształcający wpływ na krzywą obligacji. Wziąwszy pod uwagę, że proponowane zmiany nie wejdą w życie przed 1 lipca 2010 roku, jest to kwestia, o której nie wolno zapominać - podsumowują eksperci z JP Morgan.