Jak można wykorzystać Credit Default Swap?

Przeczytaj także: Credit Default Swap

CDS to skrót od angielskiej nazwy credit default swap. W wolnym tłumaczeniu oznacza instrument wymiany ryzyka upadłości dłużnika. CDS’y należą do grupy instrumentów pochodnych, zwanych też derywatami. Nabywający ten instrument kupują w istocie ochronę przed niewypłacalnością emitenta papierów dłużnych. W zamian zobowiązują się do okresowych płatności na rzecz sprzedającego, czyli podmiotu zapewniającego taką ochronę. Płatność ta określana jest jako odsetek wartości nominalnej papieru dłużnego na którym dokonuje się zabezpieczenia i wyrażana jest w tak zwanych punktach bazowych. Jeden punkt bazowy to jedna setna punktu procentowego. Wielkość tej płatności (nazywanej spread) jest także ceną, w której wyrażone są notowania tego instrumentu. Im wyższy spread, tym większe ryzyko związane jest z inwestycją w papier zabezpieczany przez CDS. Gro istniejących kontraktów CDS obejmuje ryzyko niewypłacalności obligacji emitowanych przez prywatne firmy i korporacje. Coraz większą popularność zdobywać zaczyna też możliwość zabezpieczenia się przed niewypłacalnością krajów (tak zwane sovereign CDS).

Najszybciej rozwijający się rynek derywatów

Przyjmuje się, że CDS’y w obecnej formie powstały dopiero w 1997 roku. Od tego czasu handel tymi instrumentami jest najszybciej rosnącym segmentem niewystandaryzowanych instrumentów pochodnych. Niewystandaryzowanych, czyli notowanych na rynku pozagiełdowym i charakteryzujących się parametrami wypracowanymi w trakcie prywatnych negocjacji. Rosnącą popularność i szybki rozwój tych instrumentów można przypisywać sposobowi w jaki przyczyniają się one do znacznie efektywniejszego, niż to miało miejsce przed ich powstaniem, zarządzania ryzykiem portfela papierów dłużnych. Poprzez rozwój rynku CDS wiarygodność kredytowa stała się pełnoprawnym przedmiotem handlu i mogła tym samym zostać oddzielona od samego zobowiązania. Dzięki temu banki, za pomocą CDS’ow, mogą niemal dowolnie kształtować ryzyko swoich aktywów, a tym samym udzielać więcej pożyczek i kredytów. Firmy ubezpieczeniowe mogą natomiast lepiej zarządzać ryzykiem portfela rezerw przeznaczonych na wypłatę odszkodowań. Możliwość przenoszenia ryzyka ogranicza też niebezpieczeństwo wystąpienia niechcianej, zbyt wysokiej jego koncentracji w rękach jednego podmiotu.

Nie bez znaczenia dla wzrostu popularności CDS’ów był też obserwowany ostatnio spadek wiarygodności agencji ratingowych. Te instytucje, oceniające poziom ryzyka kredytowego emitentów papierów dłużnych, nie potrafiły dostrzec jego ogromu, czającego się w instrumentach wierzycielskich zabezpieczonych na hipotekach. A instrumenty te stały się punktem zapalnym kryzysu finansowego, z którego skutkami nadal boryka się cały świat. Obserwatorzy rynku szybko uznali, że notowania CDS’ów mogą równie dobrze, a może i lepiej niż agencje ratingowe, służyć za źródło wczesnego ostrzegania przed pogorszeniem kondycji kredytowej emitentów papierów dłużnych. Mimo tych niewątpliwych zalet, w ostatnim czasie instrumenty wymiany ryzyka upadłości dłużnika zyskały jednak złą sławę.

Kto uchroni przed upadłością USA?

Warto najpierw zwrócić uwagę, że zakup CDS nie jest zupełnym pozbyciem się ryzyka kredytowego. W istocie, nabywca instrumentu jedynie zamienia to ryzyko na ryzyko wywiązania się ze zobowiązania drugiej strony kontraktu. Zbywcą kontraktu jest przeważnie olbrzymia, globalna instytucja finansowa, której wiarygodność kredytowa przewyższa wiarygodność rządów wielu państw. Ostatnie czasu pokazały jednak wyraźnie, że nawet te międzynarodowe instytucje nie są zupełnie wolne od ryzyka upadłości. Głębsze zastanowienie się nad tą konstrukcją prowadzi też do wywołujących lekkie skonfundowanie wniosków. Notowane są przecież CDS’y na niewypłacalność Stanów Zjednoczonych Ameryki. Przy obecnej skali globalizacji rynku finansowego, trudno jednak wyobrazić sobie jaka instytucja finansowa byłaby w stanie wywiązać się ze zobowiązania powstałego z tytułu zapewnienia ochrony przed upadłością USA, gdyby tak sytuacja rzeczywiście miała miejsce!