Fundusze ETF nie dla początkujących

Przeczytaj także: Fundusze ETF atrakcyjne dla inwestorów

Według zapewnień przedstawicieli GPW zaletą ma być także to, że dzięki pracy animatorów rynku, odchylenia od wartości teoretycznej indeksu WIG20 mają być bardzo nieznaczne. Taka sytuacja z pewnością zapewniłaby bezpieczeństwo inwestorom, którzy nie mają dużej wprawy w składaniu zleceń giełdowych lub tym, którzy niesieni emocjami będą starali się kupić lub sprzedać jednostki ETF zleceniem „po każdej cenie”. Czy tak będzie rzeczywiście? Przykłady notowań z innych, bardziej rozwiniętych rynków, wydają się temu przeczyć.

Uwaga na odchylenia od prawdziwej wartości

Już w 2007 roku KNF w wydanym przez siebie stanowisku w sprawie funduszy ETF sporządziła analizę SWOT tego typu instrumentów. W części zagrożenia zapisano: „ze względu na specyfikę funkcjonowania funduszu [istnieje] ryzyko występowania znaczącej różnicy pomiędzy wartością tytułu uczestnictwa ustalaną w obrocie na rynku regulowanym a wartością tytułu wynikającą z podzielenia wartości aktywów netto funduszu przez liczbę tytułów”. Analitycy firmy Expander prześledzili jak duże w rzeczywistości mogą być odchylenia notowań ETF od wartości indeksów na których bazują. Jak się okazuje, siły popytu i podaży, szczególnie w okresach zwiększonej nerwowości na rynkach powodować mogą wahania kursów ETF znacznie większe niż wahania odpowiadających im indeksów giełdowych. Oczywiście nie są to incydenty codzienne, niemniej jednak istnieją setki przykładów znacznego odejścia notowań ETF od jego faktycznej wartości, które można zaobserwować w trakcie sesji giełdowej.

Zupełnie niedawna historia notowań, czyli „tajemnicze” mocne spadki cen akcji na giełdach w USA z 6 maja bieżącego, dostarcza aż za nadto przykładów olbrzymiej zmienności notowań ETF obserwowanych w czasie trwania sesji. W tym dniu różnica pomiędzy najwyższym a najniższym kursem ETF iShares Nasdaq Biotechnology Index Fund, notowanego na parkiecie NYSE Arca, wyniosła aż 26,2% podczas gdy tak samo liczona rozpiętość indeksu Nasdaq Biotechnology wyniosła „tylko” 9,5%. W przypadku ETF iShares S&P 500 Value Index Fund, notowanego na NASDAQ Global Market, ta różnica wynosiła aż niemal 90%! Podczas tego samego dnia wahanie indeksu S&P 500 Value wyniosło zaś 9,3%.

Podobne przykłady można mnożyć, ale nie tylko ta dziwna sesja ilustruje możliwość wystąpienia znacznych wahań kursów ETF w stosunku do wartości aktywów netto jednostki. Na przykład 14 stycznia 2009 roku rozpiętość pomiędzy najwyższym a najniższym kursem jednostki SPDR S&P Emerging Latin America ETF na sesji NYSE Arca wyniosła 26%. Zmienność samego indeksu wyniosła zaś w tym dniu tylko 3,8%.

Takie zachowanie stwarza potencjalne ryzyko nabycia lub sprzedaży jednostek ETF po cenach znacznie odbiegających od ich realnej wartości. Takiego ryzyka nie niosą ze sobą tradycyjne fundusze otwarte. Fundusze ETF z pewnością są więc atrakcyjnym instrumentem finansowym, niekoniecznie jednak przeznaczonym dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z inwestowaniem.