Rynek funduszy inwestycyjnych w Polsce w 2010 r.

Przeczytaj także: TFI: sprzedaż i umorzenia I 2011

Jak informuje IZFiA, stosunek aktywów netto funduszy do PKB wzrósł z 7,0 proc. do 8,3 proc. Według danych NBP relacja wartości udziałów w funduszach wspólnego inwestowania gospodarstw domowych do wartości ich depozytów w końcu trzeciego kwartału 2010 r. (brak jeszcze danych za IV kwartał) wzrosła z 16,0 proc. do 16,5 proc. W ujęciu statystycznym wartość środków ulokowanych w funduszach inwestycyjnych per capita wzrosła w okresie 12 minionych miesięcy o 24,3 proc. i wyniosła ok. 3,04 tys. zł. Udział funduszy inwestycyjnych w strukturze podmiotowej zadłużenia Skarbu Państwa w obligacjach i bonach skarbowych wzrósł z 6,4% do 6,5%, jedynie relacja WAN funduszy do łącznej kapitalizacji krajowych spółek notowanych na GPW w Warszawie zmniejszyła się (przede wszystkim z uwagi na dynamiczny wzrost kapitalizacji rynkowej spowodowany nowymi debiutami) z 22,2% do 21,4%.

Struktura rynku

Struktura rynku funduszy inwestycyjnych w 2010 roku nie uległa zasadniczym zmianom. W skali całego roku zmiany rynkowych udziałów (mierzonych wartością aktywów netto) poszczególnych grup funduszy były zaledwie kilkuprocentowe (wykres 4). Jednak w odróżnieniu od roku 2009, kiedy to największy wzrost udziału w rynku odnotowały fundusze akcyjne, rok 2010 zapisał się przede wszystkim jako rok, w którym udział w rynku powiększały głównie fundusze posiadające w portfelach inwestycyjnych krótko-, średnio- i długoterminowe instrumenty dłużne.
Raport wskazuje, że fundusze gotówkowe i pieniężne zwiększyły swój udział w rynku o 3,9 pkt. proc. do 13,2%. Tak znacząca poprawa pozycji rynkowej tej kategorii funduszy wynikała w głównej mierze z najlepszego na całym rynku salda nabyć i umorzeń jednostek uczestnictwa tych podmiotów, które wyniosło aż 5,9 mld zł (rok wcześniej zaledwie 0,7 mld zł ).
Nowe środki finansowe w dużym stopniu zasilały fundusze adresowane do inwestorów instytucjonalnych. Wzrost udziału w rynku, choć w znacznie mniejszej skali, stał się również udziałem funduszy dłużnych. W końcu 2010 r. aktywa tej grupy funduszy stanowiły 14,4% rynku, co oznaczało wzrost w porównaniu w grudniem 2009 r. o 1,0 pkt. proc. Podobnie jak w przypadku funduszy gotówkowych i pieniężnych, także i w tym przypadku niebagatelny wpływ na ten wynik miało wysokie dodatnie saldo nabyć i odkupień jednostek uczestnictwa (3,1 mld zł).

Nieznacznie – o 0,7 pkt. proc. – poprawiła się również pozycja rynkowa podmiotów zaliczanych do kategorii „pozostałe fundusze”. Ich wartość aktywów netto w końcu 2010 r. stanowiła 12,8% całego rynku funduszy w Polsce. Tak jak rok wcześniej wzrost udziału w rynku tej mocno zróżnicowanej grupy podmiotów to efekt wzrostu znaczenia funduszy zamkniętych aktywów niepublicznych, które zyskały 1,2 pkt. proc. i kontrolują już blisko 10% rynku. Pozostałe fundusze zaliczane do kategorii „pozostałe” bądź tylko nieznacznie zwiększyły udział w rynku (fundusze surowcowe i hedgingowe), bądź utraciły rynkową pozycję (fundusze nieruchomości i sekurytyzacyjne).

Pozostałe kategorie funduszy inwestycyjnych zanotowały spadek udziału w rynku mierzonego wartością zarządzanych aktywów. Największą stratę – podobnie jak w trzech minionych latach – poniosły podmioty zaliczane do grupy funduszy mieszanych (hybrydowych). Udział tej grupy funduszy w aktywach całego rynku spadł o 4,0 pkt. proc. do 32,5 proc. Zmiany w obrębie tej kategorii okazały się dość zróżnicowane – straty poniosły przede wszystkim fundusze zrównoważone (o 3,3 pkt. proc. do 12,5%), a także fundusze stabilnego wzrostu (o 1,1 pkt. proc. do 12,2%) i z ochroną kapitału (o 0,7 pkt. proc. do 2,9%), natomiast zyskały fundusze mieszane pozostałe (o 1,1 pkt. proc. do 4,9%).