Rynek funduszy inwestycyjnych w Polsce w 2010 r.

Przeczytaj także: TFI: sprzedaż i umorzenia I 2011

W 2010 roku doszło także do kilku zmian własnościowych w akcjonariacie towarzystw funduszy inwestycyjnych, które spowodowały również zmiany nazw tych instytucji finansowych. Spatium TFI zmieniło nazwę na Trigon TFI (nowym właścicielem towarzystwa został Trigon DM), TFI Satus działa obecnie jako TFI BDM (należy teraz do Beskidzkiego DM), zaś Contango TFI zmieniło nazwę na BPS TFI (100% akcji towarzystwa przejął Bank Polskiej Spółdzielczości). Ponadto nowym właścicielem Amplico TFI (pośrednio – poprzez Amplico Life) została spółka Met Life Inc., która przejęła od AIG dotychczasowego akcjonariusza spółek Amplico w Polsce – American Life Insurance Company (Alico).

Dane IZFiA pokazują, że w 2010 roku do rejestru funduszy inwestycyjnych wpisanych zostało 95 funduszy inwestycyjnych (o 30 więcej niż rok wcześniej). W tym gronie znalazły się aż 82 fundusze zamknięte, osiem funduszy otwartych (w tym dwa powstałe w wyniku przekształcenia funkcjonujących dotychczas funduszy otwartych w fundusz z wydzielonymi subfunduszami) oraz 5 funduszy specjalistycznych otwartych.

Biorąc pod uwagę zarówno fundusze, jak i subfundusze w ubiegłym roku na rynku funduszy inwestycyjnych uruchomionych zostało 119 nowych produktów – o 25 więcej niż w 2009 roku. Najwięcej nowych funduszy i subfunduszy zaoferowały: Altus TFI (17 funduszy zamkniętych), Copernicus Capital TFI (11 funduszy, w tym 8 zamkniętych i 3 subfundusze otwarte), Ipopema TFI (11 funduszy, w tym 8 zamkniętych i 3 (sub)fundusze otwarte), Forum TFI (11 funduszy zamkniętych) i Axa TFI (8 subfunduszy otwartych). W analizowanym okresie zostały zlikwidowane (lub postawione w stan likwidacji) 32 fundusze i subfundusze – o 6 więcej niż rok wcześniej. Najwięcej podmiotów zakończyło działalność z oferty Union Investment TFI (pięć), ING TFI (pięć) oraz TFI Allianz Polska (cztery). Głównymi przyczynami likwidacji (sub)funduszy było przejęcie przez inne fundusze (subfundusze) (16 przypadków), upływ terminu, na jaki zostały utworzone (4 przypadki) oraz zbyt niskie aktywa lub ich spadek wartości aktywów poniżej określonego poziomu, co sprawiało że wynagrodzenie TFI nie pokrywało kosztów utrzymywania takiego podmiotu.

Ogółem liczba funduszy i subfunduszy zarządzanych przez TFI zwiększyła się netto o 87 – o 19 więcej niż w 2009 roku. W sumie w końcu 2010 roku funkcjonowało w Polsce 658 funduszy i subfunduszy, w tym 355 w formie (sub)funduszu otwartego lub specjalistycznego otwartego i 303 w formie (sub)funduszu zamkniętego.

Fundusze zamknięte

Rok 2010 okazał się trzecim z kolei okresem wyraźnej dominacji funduszy inwestycyjnych zamkniętych, w szczególności funduszy aktywów niepublicznych, w statystyce dotyczącej zarówno liczby zezwoleń organu nadzoru, jak i liczby nowotworzonych funduszy inwestycyjnych. W obu przypadkach wielkości te były zbliżone do jak dotąd rekordowego pod tym względem roku 2008.

Według danych Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w minionym roku organ nadzoru wydał aż 105 zezwoleń na utworzenie funduszy zamkniętych (tylko 10 na utworzenie funduszy otwartych i specjalistycznych otwartych), czyli o 66 więcej niż w roku 2009. Ponad 86 proc. zarejestrowanych w 2010 roku funduszy inwestycyjnych to również fundusze zamknięte (82 z 95). Wśród nich zdecydowanie przeważały fundusze emitujące niepubliczne certyfikaty inwestycyjne – było ich 75. To przede wszystkim efekt tworzenia przez część towarzystw wyspecjalizowanych w tego rodzaju działalności funduszy aktywów niepublicznych adresowanych do zamożnych klientów indywidualnych i podmiotów instytucjonalnych. W gronie nowych niepublicznych funduszy zamkniętych znalazły się także podmioty tworzone na potrzeby spółek z własnej grupy kapitałowej (np. TFI PZU).