Skąd opóźnienia w przelewach bankowych?

Przeczytaj także: Zaginiony przelew bankowy

„Będąc klientem banku X, rano wykonałem przelew na konto córki w tym samym banku i na konto żony będące w Banku Y. Jest wieczór, córka pieniądze już ma, a na koncie żony w banku Y pieniędzy jeszcze nie ma, z jakiego powodu? W dobie tak zaawansowanej technologii?”

„Czekam na przelew kredytu, bank mówi, że go wypłacił, a zbywca nie widzi jeszcze środków na koncie i straszy mnie, że naśle sąd, o co chodzi?”

„Mam kilka kont i między nimi wykonuję przelewy. Czy w ciągu kilku godzin od momentu polecenia przelewu środki będą widoczne na innym koncie?”

Każdy, kto w pewnym momencie potrzebował odpowiedzi na podobne pytania, znajdzie ją w sformułowaniu ELIXIR. Wbrew brzmieniu nazwy nie jest to żaden magiczny preparat dematerializujący pieniądze i przenoszący je do docelowego banku lub na docelowe konto w tym samym banku. ELIXIR to system rozliczeń międzybankowych, w którym papierowe dokumenty zastąpiono ich elektronicznymi odpowiednikami. System ten został uruchomiony w czerwcu 1994 r. i został następcą systemu opartego na papierowej wymianie dokumentów – SYBIR.

Wraz z wprowadzeniem systemu ELIXIR operacje bankowe zaczęły funkcjonować w tzw. sesjach – wychodzących i przychodzących. Co to oznacza dla nas? To, że w przekazywaniu przelewów obowiązują określone godziny. Sesja wychodząca polega na przekazaniu przez bank do centrali Krajowej Izby Rozliczeniowej (KIR) informacji o tym, kto i jaki przelew zrobił oraz do jakiego banku i na czyje konto trafił od czasu ostatniej sesji. Natomiast sesja przychodząca to czas, kiedy bank pobiera z centrali KIR informacje o tym, kto i na czyje konto przelał określoną kwotę.

System ELIXIR dopuszcza maksymalnie 3 sesje wychodzące i 3 sesje przychodzące w ciągu doby, jednak banki nie muszą brać udziału we wszystkich trzech. Banki korzystają z takiej liczby sesji, które zostały ustalone odgórnie. Aby zatem wiedzieć, o której godzinie przelane przez nas środki będą widoczne na koncie docelowym – musimy znać godziny, w których nasz – jako nadawcy – bank ma najbliższą sesję wychodzącą, i godziny, w których bank odbiorcy ma sesję przychodzącą. Dla ułatwienia, podajemy poniżej „rozkład jazdy” sesji wychodzących i przychodzących niektórych banków.