Outsourcing bankowy - nowelizacja

Przeczytaj także: Rynek usług bankowych VII 2011

Istotą outsourcingu bankowego jest natomiast wyodrębnienie organizacyjne pewnych funkcji (czynności) realizowanych przez banki i powierzenie ich wykonywania wyspecjalizowanym podmiotom zewnętrznym (tzw. insourcerom) w celu usprawnienia przebiegu poszczególnych procesów i zmniejszenia kosztów. Outsourcing bankowy jest powszechnie stosowany w Polsce, chociaż został uregulowany prawnie dopiero w maju 2004 r.

W celu dalszego ułatwienia bankom korzystania z powszechnej instytucji outsourcingu bankowego, przy jednoczesnym zapewnieniu nadzoru nad wykonywaniem powierzonych przez banki zadań, uchwalona została nowelizacja ustawy - Prawo bankowe oraz ustawy o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 r. Nr 201, poz. 1181, dalej „nowelizacja”), która weszła w życie 27 października 2011 r. Poniżej przedstawione zostaną najważniejsze zmiany wprowadzone nowelizacją.

Jedną z istotnych zmian wprowadzonych przez nowelizację jest przyjęcie rozszerzonej definicji przedsiębiorcy. Obowiązujące dotychczas przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U. 2002 r. Nr 72 poz. 665 z późn. zm., dalej „Prawo bankowe”) przewidywały wąską definicję przedsiębiorcy. Natomiast obecnie, zgodnie z nowelizacją, za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej, w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Rozszerzenie definicji przedsiębiorcy umożliwi zatem zawieranie umów outsourcingowych i powierzenie wykonywania czynności z zakresu działalności bankowej osobom fizycznym, będącym wspólnikami spółek cywilnych.

Dodatkowo, zmianą zasługującą na uwagę jest rozszerzenie katalogu czynności, które mogą być zlecane insourcerom. Wśród takich dodatkowych czynności wskazać należy wykonywanie czynności związanych z emitowaniem i przechowywaniem bankowych papierów wartościowych oraz innych papierów wartościowych, a także wykonywanie innych czynności zleconych związanych z emisją i obsługą papierów wartościowych oraz prowadzenie windykacji należności banku. Co ważne, w przypadku powierzenia tych czynności nie będzie konieczne zawieranie umowy agencyjnej z bankiem.

W praktyce outsourcingu bankowego często zachodzi potrzeba korzystania przez insourcerów z usług innych przedsiębiorców, co określane jest mianem podoutsourcingu. W nowelizacji uregulowane zostały zasady i warunki, na jakich odbywać się może powierzanie takich czynności innym przedsiębiorcom. Zastosowanie podoutsourcingu będzie dopuszczalne jeżeli umowa powierzająca wykonywanie czynności insourcerowi to przewiduje, w dwóch przypadkach.

Po pierwsze, podoutsourcing może obejmować przekazanie określonych w umowie zawartej z bankiem czynności służących realizacji głównego świadczenia wynikającego z tej umowy, po uzyskaniu pisemnej zgody banku. Chodzi tutaj o czynności pomocnicze, które służą realizacji głównego świadczenia, będącego przedmiotem umowy outsourcingu. Po drugie, skorzystanie z podoutsourcingu będzie dozwolone jednorazowo, w przypadku gdy w następstwie siły wyższej insourcer nie może ich wykonywać samodzielnie, na czas niezbędny do usunięcia przyczyn uniemożliwiających wykonywanie tych czynności. Oznacza to, że skorzystać z podoutsourcingu będzie można tylko wyjątkowo i tylko na czas niezbędny do usunięcia przyczyny, uniemożliwiającej wykonanie czynności przez pierwotnego insourcera. Ponadto, zaznaczyć należy, że zgodnie z nowelizacją, nie będzie można wyłączyć lub ograniczyć odpowiedzialności insourcera wobec banku, za szkody wyrządzone nieprawidłowym wykonaniem umowy podoutsourcingu.

Liberalizując przepisy dotyczące korzystania z instytucji outsourcingu bankowego, w nowelizacji przewidziano ograniczenie określonych obowiązków informacyjnych. W dotychczasowym stanie prawnym, banki musiały każdorazowo, z odpowiednim wyprzedzeniem, informować organ nadzoru o planowaniu zawarcia umowy outsourcingu. Zgodnie z nowelizacją, te dodatkowe obciążenia administracyjne zasadniczo zostaną zniesione i banki nie będą musiały informować Komisji Nadzoru Finansowego (dalej „KNF”) o powierzeniu określonych czynności z zakresu działalności bankowej zewnętrznym podmiotom. Wymóg zawiadamiania KNF pozostawiono w przypadku jednorazowego powierzeniu innemu przedsiębiorcy wykonywania czynności w ramach podoutsourcingu stosowanego w sytuacji kryzysowej (tj. wystąpienia siły wyższej).

Wprowadzone nowelizacją zmiany dotyczą także tzw. outsourcingu zagranicznego. Od 27 października 2011 r. nie będzie potrzebne zezwolenie KNF w przypadku umów przewidujących, że przekazane czynności bankowe będą wykonywane na terytorium państwa będącego członkiem Unii Europejskiej.

Podsumowując, zmiany wprowadzone nowelizacją w zakresie outsourcingu bankowego umożliwią powierzanie przedsiębiorcom czynności bankowych w zakresie szerszym, niż na gruncie dotychczas obowiązujących przepisów, co w rezultacie może przyczynić się do obniżenia kosztów działalności prowadzonej przez banki oraz kosztów ponoszonych przez ich klientów. Zmiany wprowadzone przez nowelizację należy ocenić pozytywnie i wskazać, że dostosowują one obowiązujące dotychczas przepisy prawne do potrzeb rynku finansowego.