Odwrócona hipoteka coraz bliżej

Przeczytaj także: Dla kogo odwrócona hipoteka?

Pod obrady rządu mają trafić założenia do projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym. Pierwsza wersja tego dokumentu została upubliczniona w kwietniu 2010 roku, obecna znana jest od 23 września 2011.

W poniedziałek (02.01.br) wicepremier Waldemar Pawlak zaapelował, aby projektowana ustawa regulowała nie tylko problematykę odwróconej hipoteki, ale też renty dożywotniej. Oba te rozwiązania przeznaczone są dla seniorów i polegają na przekazaniu posiadanej nieruchomości (z zachowaniem prawa do jej zamieszkiwania) funduszowi lub bankowi, w zamian za co te będą wypłacać na przykład comiesięczną rentę. Na rynku funkcjonują już fundusze, które oferują dożywotnią rentę, ale ich działalność nie jest regulowana specjalnym aktem prawnym, tylko przepisami wynikającymi z prawa cywilnego. Odwrócona hipoteka ma dopiero powstać.

Hipoteka może być lepsza

Na jakie pieniądze można liczyć? W przypadku funduszy hipotecznych oferta jest mocno zróżnicowana. Na podstawie informacji zebranych przez Dziennik Gazeta Prawna można wnioskować, że największe na rynku fundusze oferujące rentę dożywotnią byłyby skłonne wypłacać około 500 – 600 zł kobiecie w wieku 65 lat, która przekazałaby im prawo własności do mieszkania wartego 400 tys. zł. Dla porównania mężczyzna w identycznym wieku za taką samą nieruchomość mógłby liczyć na kwotę rzędu 700 – 800 zł miesięcznie.

Wydaje się, że odwrócona hipoteka byłaby rozwiązaniem korzystniejszym finansowo. Gdyby bowiem wykorzystać do oszacowania kwot miesięcznych wypłat dla odwróconej hipoteki model amerykański i przyjąć, że bank skłonny byłby dopuścić do zadłużenia na nieruchomości równego jej wartości oraz za swoją usługę żądałby wynagrodzenia podobnego, jak w przypadku pożyczki hipotecznej (jest ona oprocentowana na około 9%, a więc wyżej niż kredyt hipoteczny), to w modelowym przypadku kobieta mogłaby liczyć na dodatkowych 700 zł w domowym budżecie co miesiąc, a mężczyzna nawet na 1100 zł. Czemu wysokość potencjalnej renty dla kobiet jest niższa? Wynika to z faktu, że statystyczna Polka żyje dłużej. W efekcie dłużej otrzymywać będzie świadczenia. Zgodnie z danymi GUS przeciętny 65-latek przeżyje jeszcze ponad 15 lat, a 65-latka niecałe 20 lat.
Dla seniorów przedstawione kwoty mogą być znaczące. Zgodnie z najświeższymi danymi ZUS, w listopadzie 2011 roku wysokość przeciętnej emerytury była na poziomie 1686,7 zł brutto. Przedstawione szacunki dotyczące miesięcznej renty z tytułu odwróconej hipoteki mają oczywiście tylko wymiar poglądowy. Faktyczne stawki będą zależeć od polityki cenowej banków i ich zainteresowania tym produktem, a także ostatecznego kształtu przepisów. Warto też zauważyć, że wypłacanie comiesięcznych rent nie jest jedyną formą wynagrodzenia seniorów. Możliwe jest także wypłacenie jednorazowego świadczenia, a w przypadku banków otwarcia linii kredytowej, z której senior będzie korzystał w miarę potrzeb.

Różne momenty przekazania prawa

Na samej wysokości świadczeń różnica między odwróconą hipoteką i rentą dożywotnią się nie kończy. W obu produktach odmienny jest moment przekazania praw do nieruchomości. W obecnie zawieranych umowach o rentę dożywotnią prawo do nieruchomości od razu przenoszone jest na fundusz. W założeniach do projektu ustawy o odwróconej hipotece czytamy natomiast, że nieruchomość stanie się własnością banku dopiero po 12 miesiącach od śmierci kredytobiorcy, o ile spadkobiercy nie zdecydują się spłacić kredytu zaciągniętego przez seniora. Odwrócona hipoteka wydaje się więc być rozwiązaniem bardziej bezpiecznym.