Indywidualne Konto Emerytalne - poradnik

Przeczytaj także: Indywidualne Konto Emerytalne pod lupą UOKiK

Wypłata środków z IKE

Konsument powinien sprawdzić, czy umowa prawidłowo określa przesłanki i termin dokonania wypłaty środków z IKE.

Przesłanki wypłaty to osiągnięcie przez konsumenta wieku 60 lat lub nabycie uprawnień emerytalnych i ukończenie 55 roku życia oraz spełnienie warunku:

• wpłacania na IKE co najmniej przez 5 dowolnych lat kalendarzowych albo
• dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia przez konsumenta wniosku o wypłatę środków.

Termin wypłaty nie powinien być dłuższy niż 14 dni od zaistnienia przesłanek wypłaty oraz przedłożenia przez konsumenta stosownych dokumentów.

Dokumenty, których może wymagać od konsumenta instytucja finansowa w związku z wypłatą, również nie mogą być przez nią określone dowolnie. Przedsiębiorca może żądać wyłącznie:

• wniosku o dokonanie wypłaty – a w przypadku śmierci oszczędzającego konsumenta również:
• aktu zgonu oszczędzającego i dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby uprawnionej do środków po zmarłym lub
• prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku oraz zgodnego oświadczenia wszystkich spadkobierców o sposobie podziału środków zgromadzonych przez oszczędzającego bądź prawomocnego postanowienia sądu o podziale spadku oraz dokumentów stwierdzających tożsamość spadkobierców.

Zwrot i częściowy zwrot środków zgromadzonych na IKE

Konsument w każdej chwili może wycofać pieniądze zgromadzone na IKE, nawet pomimo niespełnienia określonych przez prawo warunków. Taka operacja to tzw. zwrot. Jednakże decydując się na zwrot środków z IKE, konsument musi się liczyć z koniecznością zapłacenia podatku. Oszczędzający nie musi jednak zwracać całości środków znajdujących się na IKE. Może zdecydować się na zwrot tylko części środków (tzw. częściowy zwrot) i zachować zwolnienia podatkowe w stosunku do środków pozostających na IKE.

Konsument powinien mieć świadomość możliwości częściowego zwrotu i ustalić, że umowa o prowadzenie IKE umożliwia dokonanie częściowego zwrotu środków z IKE.

Przekroczenie limitu wpłat na IKE

Limit wpłat na IKE (maksymalna kwota, którą konsument może wpłacić na IKE w danym roku) jest corocznie określany w obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Może się zdarzyć, że wpłaty dokonywane przez konsumenta na IKE przekroczą ustaloną kwotę. Środki stanowiące nadwyżkę nie będą mogły wówczas zasilić IKE i będą wymagały ze strony instytucji finansowej odpowiedniego zadysponowania (np. zainwestowania, przelania na inne konto, zwrotu konsumentowi). Dlatego podpisując umowę o prowadzenie IKE, warto zwrócić uwagę, jak są w niej określone zasady dysponowania środkami wpłaconymi na IKE ponad wyznaczony limit.

Konsument powinien w szczególności sprawdzić, czy instytucja finansowa zadysponuje nimi w sposób dla niego korzystny. Przykładowo, warto ustalić, czy nadwyżka środków będzie inwestowana i w jaki sposób, czy też zostanie umieszczona na nieoprocentowanym rachunku bankowym lub czy podlega zwrotowi i na jakich zasadach.

Opłata likwidacyjna

Istotne z punktu widzenia konsumenta są również postanowienia umowy, które dotyczą tzw. opłaty likwidacyjnej. Umowa o prowadzenie IKE może bowiem zastrzegać, że dokonanie wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu w terminie do 12 miesięcy od jej zawarcia będzie pociągało ze sobą dodatkową opłatę na rzecz instytucji finansowej. Ponieważ instytucje finansowe przeważnie korzystają z opisanej możliwości pobrania dodatkowej opłaty, warto sprawdzić jej wysokość, a także, czy termin, w którym mogą tego dokonać, nie jest dłuższy niż 12 miesięcy od zawarcia umowy. Prawo nie określa górnej granicy opłaty likwidacyjnej w związku z tym może być ona ustalona przez instytucję finansową na dowolnym poziomie. Zdarza się, że niektóre instytucje pobierają ją w wysokości nawet 50 proc. dokonanej wypłaty, czy zwrotu.