Odwrócona hipoteka podreperuje budżet domowy

Przeczytaj także: Oferta kredytowa dla seniorów

W intencji objęcia prognozą możliwie szerokiego spektrum rodzajów własności i typów nieruchomości (od domów jednorodzinnych do gruntów ornych) oraz odpowiedniej reprezentatywności pod względem geograficznym jako punkt odniesienia dla naszych analiz, wybraliśmy następujące obiekty:

• mieszkanie spółdzielcze w Warszawie,
• mieszkanie – własność w Szczecinie,
• dom jednorodzinny w Białymstoku,
• grunt orny o powierzchni 21 ha w województwie dolnośląskim.

W celu zapewnienia maksymalnego obiektywizmu i prawdopodobieństwa publikowanych danych założyliśmy także, iż raty kapitałowe będą wypłacane w rytmie miesięcznym przez cały okres życia konsumenta. Taki model biznesowy będzie prawdopodobnie najbardziej popularny na polskim rynku. Warto jednak także pamiętać, że projekt założeń do ustawy dopuszcza także możliwość wypłaty kredytu przez ograniczony czas (do np. kilku lat) lub też jednorazową wypłatę całej kwoty kredytu. Należy pamiętać, że w przypadku wypłat tylko w okresie kilkuletnim z oczywistych powodów wysokość rat kapitałowych byłaby najprawdopodobniej wyższa niż wykazywana w raporcie.

Szczegółowy opis założeń przyjętych do obliczeń znajduje się w ostatniej części raportu.

Na podstawie przedstawionych poniżej wyników obliczeń można wyciągnąć następujące wnioski:

1. Odwrócona hipoteka może stanowić znaczące uzupełnienie budżetów domowych seniorów, w szczególności w porównaniu do średniej wysokości świadczenia emerytalnego. Wydaje się, że od 60. roku życia kredytobiorcy minimalne dochody z tego tytuły powinny się kształtować na poziomie ok. 20% średniej emerytury. W najlepszym wariantach mogą nawet osiągać zbliżony do niej pułap lub nawet ją przewyższać.
2. Ze względu na krótszy przewidywany okres trwania życia raty kapitałowe wypłacane mężczyznom będą znacznie wyższe niż w przypadku kobiet. Różnice sięgają od ok. 50% dla osób sześćdziesięcioletnich i maleją do ok. 25-30% dla 75-latków.
3. Jako zabezpieczenie do odwróconej hipoteki relatywnie dobrze wypadły nieruchomości w postaci gruntów ornych. Jednak należy zastrzec, że twierdzenie to dotyczy gospodarstw większych niż średnie, jako że do obliczeń przyjęto powierzchnię 21 ha przy średniej dla całego kraju, kształtującej się na poziomie 10,36 ha. Z drugiej jednak strony w naszym kraju występują olbrzymie różnice pomiędzy średnią wielkością gospodarstw w różnych regionach Polski (od poniżej 5 ha w województwie podkarpackim do ponad 30 ha w województwie zachodniopomorskim).
4. Najbardziej efektywnym zabezpieczeniem odwróconej hipoteki będą domy jednorodzinne i to nawet niezależnie od ich lokalizacji. Właściwie w każdym poziomie wiekowym największą ratę kapitałową otrzymałby właściciel domu jednorodzinnego w Białymstoku, który nie należy do najbardziej dynamicznie rozwijających się rynków nieruchomości.
5. Z kolei w przypadku mieszkań będziemy mieli do czynienia najprawdopodobniej ze znacznym zróżnicowaniem w kwotach kredytów i rat miesięcznych, uzależnionym od lokalizacji. Widać to wyraźnie, porównując mieszkanie spółdzielcze w Warszawie i mieszkanie o takim samym standardzie i powierzchni w Szczecinie, ponieważ różnice w tym wypadu będą się kształtowały na poziomie 30-35% wysokości miesięcznej raty.