Finanse gospodarstw domowych w II kw. 2012

Przeczytaj także: Rekordowa inflacja uderza w finanse Polaków

Prognozy gospodarstw domowych w obszarze dokonywania poważnych wydatków stanowią kluczowy sygnał dla rynku kredytowego, gdyż finansowanie tego typu nakładów jest podstawą prowadzenia akcji kredytowej. Od końca 2007 roku systematycznie spada jednak odsetek gospodarstw domowych skłonnych do dokonywania poważnych zakupów – szczególnie zakupu mieszkania (lub budowy domu). Obecnie jedynie co dwunaste gospodarstwo domowe dopuszcza możliwość rozpoczęcia inwestycji mieszkaniowej w nadchodzącym roku, podczas gdy przed wybuchem kryzysu było on o ok. połowę większy.

Dodatkowo, widoczny jest spadek dostępności kredytu, co odbija się w mniejszej skłonności do finansowania poważnych wydatków. Odsetek gospodarstw domowych planujących przynajmniej częściowe sfinansowanie zakupu mieszkania kredytem ustabilizował się na poziomie ok. 60-70%, jednak w okresie największej hossy na rynku mieszkaniowym dochodził nawet do 90% (w przypadku zakupu samochodu odsetki te wynoszą odpowiednio 30% obecnie, wobec 65% przed kryzysem). Niestety oznacza to dalsze spodziewane spowolnienie w obszarze kredytu dla gospodarstw domowych.

Przebieg obsługi zadłużenia, w świetle relacji gospodarstw domowych, nieznacznie się pogorszył względem poprzedniego badania. W dalszym ciągu dominuje jednak grupa gospodarstw domowych obsługujących zobowiązania bezproblemowo (51,8%). Negatywne zmiany uwidoczniły się w przesunięciu części gospodarstw domowych z grupy mającej niewielkie problemy, do grupy obsługującej swoje zobowiązania z dużymi trudnościami. Obecnie 36,2% deklaruje jedynie niewielkie problemy z obsługą zobowiązań (wobec 38,0% poprzednio). Niestety 12,0% ma już duże problemy z realizacją własnych płatności, podczas gdy na początku 2012 r. ich udział wynosił 10%.

Pogorszenie bieżącej obsługi znalazło odbicie w prognozach gospodarstw domowych dotyczących spływu należności. Znacząco wzrósł odsetek gospodarstw domowych spodziewających się dużych problemów z realizacją własnych należności (wzrost z 9,1% do 12,4%). Jednocześnie jednak spadła niepewność związana z przyszłą obsługą zobowiązań, co przełożyło się na zwiększenie udziału tych badanych, którzy spodziewają się bezproblemowej obsługi własnych zobowiązań w nadchodzących 12-tu miesiącach (wzrost z 33,4% do 36,5%). Prognozy wskazują zatem na polaryzację opinii gospodarstw domowych. Te z nich, które odczuwają większe obawy dotyczące stanu gospodarki i własnego portfela przekładają to na prognozy obsługi należności. Ta część, która ma bardziej stabilne oczekiwania odnośnie zmian sytuacji gospodarczej stabilizuje również swoje oczekiwania odnośnie obsługi zobowiązań.
W bieżącej edycji badania zadano respondentom pytanie dotyczące priorytetów płatności różnych zobowiązań finansowych w reakcji na hipotetyczne pogorszenie się sytuacji finansowej. Pytanie w takiej formule zostało powtórzone po 9 miesiącach, celem sprawdzenia ewolucji postaw gospodarstw domowych w obszarze priorytetów płatności.