Pre-IPO zwiększa zyski inwestycyjne?

Przeczytaj także: GPW a inwestorzy zagraniczni

Polski rynek kapitałowy, wciąż zaliczany do rynków wschodzących, charakteryzuje się ciągłym rozwojem. Poza wzrostem ilościowym, obrazowanym liczbą notowanych spółek, debiutujących firm, czy rosnącej kapitalizacji, możemy też zaobserwować rozwój jakościowy. Pojawiają się nowe możliwości czy mechanizmy inwestycyjne. Niektóre z łatwością osiągają sukces i stają się istotną pozycją w portfelach inwestorów. Taką ścieżkę przebyły m.in. produkty strukturyzowane czy fundusze typu ETF. Inne rozwiązania zaś nie cieszą się szeroką popularnością i są przedmiotem zainteresowania jedynie wąskiego grona specjalistów bądź przedstawicieli środowiska akademickiego, co powoduje, że – ze względu na płynność obrotu – nie stanowią atrakcyjnej propozycji dla uczestników szerokiego rynku. Przykładem mogą być opcje notowane na GPW, które – w przeciwieństwie do np. kontraktów terminowych – nigdy nie zaskarbiły sobie sympatii giełdowych inwestorów.

Jednym z haseł, które robią karierę w środowisku osób inwestujących na GPW i coraz mocniej przykuwają uwagę inwestorów jest „pre-IPO”. Określenie to dotyczy inwestycji w akcje dokonywanych przed procesem upublicznienia spółki. Jednym kojarzy się ono z pewnym zyskiem dostępnym tylko dla nielicznych, niektórzy uważają je za niesprawiedliwe narzędzie wynagradzania „krewnych i znajomych królika” kosztem inwestorów, z tym, że w roli królika występują tutaj zazwyczaj zarządy i właściciele spółek. Czym zatem naprawdę jest pre-IPO i czy ma szansę stać się atrakcyjną możliwością inwestycyjną kierowaną do szerokiego grona zainteresowanych? Czy raczej pozostanie niszową propozycją dla bardziej obrotnych graczy, którym nieobce również inwestycje na rynku prywatnym, gotowych na ponoszenie wyższego ryzyka?
Inwestycje typu pre-IPO oznaczają nabycie akcji (lub udziałów) spółek planujących debiut na rynku giełdowym jeszcze przed właściwą ofertą akcji. W Polsce dotyczy to firm chcących zadebiutować na głównym rynku GPW (planujących ofertę publiczną) lub na alternatywnym rynku NewConnect (najczęściej wybierających private placement). Ze względu na jej niepubliczny charakter nie posiada ona tak sprecyzowanej i ujednoliconej formuły jak chociażby następująca po niej pierwsza oferta publiczna czy obrót wtórny na rynku giełdowym. Typowy scenariusz procesu wygląda następująco:

1. Firma podejmuje decyzję o pozyskaniu kapitału z rynku giełdowego i wprowadzeniu akcji do obrotu.
2. W celu poprawy wyników, w krótkim terminie spółka przeprowadza ofertę pre-IPO (w trybie oferty prywatnej) do wąskiego grona inwestorów.
3. Pozyskane środki przeznacza na realizację strategii co powinno wpłynąć na poprawę wyników finansowych lub zmniejszenie ryzyka podejmowanych projektów. W międzyczasie firma przygotowuje się formalnie i organizacyjnie do procesu IPO.
4. Pierwsza oferta publiczna. Dzięki zwiększonej atrakcyjności przedsiębiorstwa, firma ma szansę uzyskać wyższą wycenę podczas IPO.
5. Debiut na Giełdzie Papierów Wartościowych.

Stosowanie mechanizmów pre-IPO ze strony przedsiębiorstw finansujących swą działalność jest uzasadnione. Wykorzystanie pozyskanej kwoty na wcześniejszym etapie pozwala na poprawę funkcjonowania spółki, a co za tym idzie również wyników finansowych przed właściwą emisją akcji. Pozwala to oczekiwać istotnie wyższej wyceny, co ma zapewnić pozyskanie oczekiwanego kapitału przy niższym poziomie rozwodnienia dotychczasowych akcjonariuszy. Firma nie jest przy tym obciążona obowiązkami i kosztami związanymi z upublicznieniem i może jeszcze przez pewien okres zachować charakterystykę spółki niepublicznej (większa elastyczność, mniejsza transparentność). Dla inwestorów propozycja ta również może być postrzegana jako atrakcyjna. Pozwala na osiągnięcie wyższej stopy zwrotu niż przy klasycznej ofercie IPO, przy zachowaniu poziomu ryzyka na poziomie niższym niż na rynku niepublicznym. Można więc powiedzieć, że zarówno dla przedsiębiorstw, jak i inwestorów mechanizmy typu pre-IPO wypełniają istotne luki w dotychczas dostępnych rozwiązaniach.