Inwestowanie w spółki niepubliczne

Przeczytaj także: Co czeka światowy rynek kapitałowy w II poł. 2016 r.?

Życie poza giełdą

Spółek pozagiełdowych jest o wiele więcej niż tych, których akcje dostępne są na rynkach regulowanych. Wynika to przede wszystkim z faktu, że typowa spółka pozagiełdowa (pominąwszy nawet małe i średnie przedsiębiorstwa) jest przeciętnie 10 razy mniejsza od giełdowej odpowiedniczki. Drugim powodem jest to, że spółki niepubliczne zagospodarowują o wiele większą część zasobów światowej gospodarki. Szacuje się na przykład, że 86% zatrudnionych w sektorze prywatnym pracuje właśnie w spółkach niepublicznych.

Duża liczba przedsiębiorstw nie oznacza jednak, że ktoś, kto chciałby w nie zainwestować, mógłby łatwo to uczynić. Większość dużych spółek niepublicznych ma bowiem jednego właściciela, który rzadko kiedy jest skłonny oddać kontrolę nad swoją firmą. Objęcie mniejszościowego pakietu nie jest zaś praktykowane, ponieważ prawa drobnych akcjonariuszy w spółkach niepublicznych są bardzo słabo chronione. Nie ma więc żadnej gwarancji, że ci, którzy kontrolują firmę, nie będą używać jej zasobów do swoich prywatnych celów. W spółkach publicznych tego typu działania są dużo surowiej tępione. Ten problem można jednak przezwyciężyć.

By zainwestować w spółkę niepubliczną, nie posiadając środków wystarczających do przejęcia jej w całości, ani dobrych kontaktów z budzącymi zaufanie przedsiębiorcami, trzeba skorzystać z pomocy funduszu private equity. Jest to fundusz, który posiada dostatecznie duży kapitał, by skutecznie inwestować na rynku pozagiełdowym, zarządzany przez doświadczonych managerów, mających odpowiednią wiedzę i zwykle ryzykujących osobistym majątkiem. Czy jednak warto zawracać sobie głowę kolejną warstwą pośredników? Czy stopy zwrotu poza giełdą są dostatecznie wysokie?

Stopy zwrotu

Wydaje się, że na pewno jest o co walczyć. Badania przeprowadzone na europejskich firmach pokazały, że stopa zwrotu z kapitału ze spółek niepublicznych jest 2,5 razy wyższa niż w spółkach prywatnych. Częściowo da się to wytłumaczyć faktem, że mniejsze spółki niepubliczne w ten sposób wynagradzają swoich managerów, którzy, ponieważ są jednocześnie właścicielami, nie wypłacają sobie w ogóle pensji. Wyższa stopa zwrotu utrzymuje się jednak również, gdy kontrolujemy rozmiar firmy – spółki publiczne dają zarobić w skali roku wciąż od 1,5 do 2 razy więcej.