List emisyjny – jak czytać?

Przeczytaj także: Polskie papiery dłużne biją rekordy popularności

Czym jest list emisyjny? To dokument prezentujący warunki, na jakich Minister Finansów emituje obligacje skarbowe w sieci sprzedaży detalicznej. Każdy z dostępnych w danej emisji typ papierów dłużnych (dwu- ,trzy-, cztero-, bądź dziesięcioletnich) ma oddzielny list emisyjny. Gdzie go znaleźć? M.in. na stronie www.obligacjeskarbowe.pl, www.finanse.mf.gov.pl, placówkach PKO Banku Polskiego oraz punktach obsługi klientów Domu Maklerskiego PKO Banku Polskiego.

Dlaczego warto przeczytać list emisyjny?

W liście emisyjnym zawarte są wszystkie informacje dotyczące określonego typu papieru dłużnego. Poczynając od nazwy i numeru danej emisji – np. DOS0515, po szczegóły dotyczące sprzedaży. Takie jak: cena obligacji, okres w jakim emitowane są papiery, miejsca gdzie można je nabyć czy warunki jakie trzeba spełnić, żeby być uprawnionym do ich zakupu.

W punktach 7- 11 znajdziemy szczegółowe informacje opisujące sytuację nabycia obligacji na drodze zamiany czyli zakupu nowych obligacji w zamian za stare. W dalszej części przeczytamy o tym, jak oprocentowane są obligacje, jaki jest sposób naliczania odsetek, kiedy są one wypłacane. Na koniec możemy zapoznać się z informacjami w jaki sposób możemy zbyć obligacje przed terminem wykupu.

Na co należy zwrócić szczególną uwagę?

Oczywiście, dla większości inwestorów kluczowe informacje dotyczą kwot, jakie należy zainwestować oraz oprocentowania – czyli wysokości zysku. Jedna obligacja, niezależnie od serii kosztuje 100 zł, zatem tylko od naszych możliwości i oczekiwań zależy, jakie środki przeznaczymy na ten sposób pomnażania oszczędności. Sposób naliczania odsetek wymaga już nieco więcej uwagi. W przypadku obligacji dwuletnich, sprawa jest najprostsza, ponieważ, oprocentowanie jest stałe i z góry określone na cały okres dwóch lat. Znana jest również faktyczna wartość obligacji w dniu wykupu, czyli wartość nominalna wraz z naliczonymi odsetkami.

W przypadku pozostałych obligacji sposób naliczania odsetek jest nieco bardziej złożony. Dla papierów cztero- i dziesięcioletnich oprocentowanie jest sumą wskaźnika inflacji i marży. Ten system wyliczania daje gwarancję zysku przewyższającego inflację. Także dla papierów trzyletnich oprocentowanie jest zmienne. Wyliczane jest ono w oparciu o tzw. WIBOR 6M, czyli wysokość stawki, na podstawie której banki pożyczają sobie nawzajem środki oraz mnożnik.

To, na co warto także zwrócić uwagę, to sposób wypłaty odsetek. Ma on bowiem wpływ na wynik końcowy poczynionej przez nas inwestycji. Odsetki mogą być być wypłacane z określoną regularnością lub kapitalizowane, co roku czyli dopisywane do kapitału. Każde rozwiązanie ma swe zalety. W przypadku, gdy odsetki doliczane są do kapitału, kwota pracująca na nasz zysk, systematycznie rośnie, dzieje się tak w przypadku obligacji dwu- i dziesięcioletnich. Drugie rozwiązanie czyli cykliczna wypłata odsetek ma znaczenie dla osób, dla których ważny jest regularny dopływ gotówki (obligacje trzy- i czteroletnie).

Wykup w terminie, wykup przed terminem

W dalszej części listu emisyjnego wyjaśnione są zasady wykupu papierów dłużnych oraz sposobu w jaki może to nastąpić. W dniu wykupu wypłacana jest zainwestowana kwota powiększona o wypracowany zysk, ale pomniejszona o podatek. Jeżeli posiadacz papieru wyraża chęć przedterminowej sprzedaży obligacji ma taką możliwość. Wystarczy złożyć zlecenie telefonicznie, przez Internet lub w jednym z punktów sprzedaży obligacji, a zainwestowane pieniądze wrócą na nasze konto w ciągu kilku dni. Najważniejszym jest, że decydując się na przedterminową sprzedaż nie tracimy zgromadzonych odsetek. Pomniejszone są tylko o opłatę wynoszacą 1 zł dla obligacji DOS, TOZ i COI oraz 2 zł dla EDO. Sposób wyliczenia należności z tytułu przedterminowego wykupu można obliczyć zgodnie z wzorem znajdującym się w Załączniku 2 do każdego listu.

Każdy instrument finansowy, a do takich zaliczają się proponowane przez Skarb Państwa Obligacje posiada liczne obwarowania. Wiele z nich ustalanych jest zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej, ustawami Sejmu czy decyzjami Ministra Finansów, dodatkowo podlegają one także wewnętrznym regulaminom podmiotów, które je oferują. Bardzo ważne jest, by wiedzieć na jakich warunkach decydujemy się powierzyć nasze pieniądze konkretnej instytucji. Pamiętajmy, że nieznajomość prawa nie zwalnia nas z odpowiedzialności. Podobnie w świecie finansów, warto, byśmy poznali warunki na jakich inwestujemy nasze pieniądze, tak, by mieć pewność, że dokonaliśmy świadomego i dobrego wyboru.

Nabywcy obligacji nie muszą obawiać się żadnych „kruczków” konstrukcyjnych, prawnych itp. Informacje na temat warunków inwestycji w obligacje skarbowe podawane są w sposób rzetelny i jasny. Informacje na temat wysokości oprocentowania, zasad naliczania odsetek, występowania oraz wysokość opłat przy wcześniejszym wycofaniu kapitału podawane są zawsze przed rozpoczęciem emisji.

O obligacjach Skarbu Państwa

Obligacje skarbowe – dłużne papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra Finansów. Emitent (Skarb Państwa) pożycza od nabywcy obligacji pewną sumę pieniędzy i zobowiązuje się ją zwrócić w określonym terminie (wykupić obligacje) oraz wypłacić odsetki. Wykup obligacji wraz z wypłatą należnych odsetek następuje ze środków budżetu państwa. Obligacje skarbowe to forma oprocentowanej pożyczki pieniężnej zaciąganej przez Skarb Państwa u osób zakupujących obligacje. Skarb Państwa finansuje z tej pożyczki potrzeby pożyczkowe budżetu państwa (w tym deficyt i spłaty zaciągniętego wcześniej zadłużenia). Skarb Państwa emituje: Dwuletnie obligacje skarbowe o stałej stopie procentowej (DOS), cena sprzedaży 100 zł - równa wartości nominalnej, kapitalizacja roczna – odsetki wypłacane w dniu wykupu, oprocentowanie stałe określone przez Emitenta, wykup po dwóch latach od dnia zakupu. Trzyletnie oszczędnościowe obligacje o zmiennej stopie procentowej (TOZ), cena sprzedaży 100 zł - równa wartości nominalnej, oprocentowanie zmienne, określane co pół roku na podstawie stawki WIBOR 6M, odsetki wypłacane co pół roku, data wykupu 3 lata od dnia zakupu. Czteroletnie oszczędnościowe indeksowane obligacje (COI), cena sprzedaży 100 zł - równa wartości nominalnej, oprocentowanie stanowiące sumę rocznej inflacji oraz marży ustalanej przez Emitenta odsetki wypłacane raz na rok (za ostatni okres razem z kapitałem), data wykupu 4 lata od dnia zakupu. Emerytalne dziesięcioletnie oszczędnościowe obligacje (EDO), cena sprzedaży 100 zł - równa wartości nominalnej, oprocentowanie wg wskaźnika rocznej inflacji oraz marży ustalanej przez Emitenta, odsetki wypłacane na koniec inwestycji, kapitalizacja roczna, data wykupu 10 lat od dnia zakupu.

Bogdan Klimaszewski, Zastępca Dyrektora Departamentu Długu Publicznego w MF