Fundusze inwestycyjne: nowe przepisy

Przeczytaj także: Towarzystwa funduszy inwestycyjnych - nowe przepisy

Są to:

• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zawierania przez fundusz inwestycyjny otwarty umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne (Dz. U. z 2013 r. poz. 537, dalej „rozporządzenie w sprawie umów”) wydane na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 94 ust. 7 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm., dalej „ustawa”),
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie dokonywania przez fundusz inwestycyjny zamknięty lokat, których przedmiotem są instrumenty pochodne oraz niektóre prawa majątkowe (Dz. U. z 2013 r. poz. 536, dalej „rozporządzenie w sprawie lokat”) stanowiące wykonanie delegacji ustawowej zawartej w art. 154 ust. 6 ustawy.

Towarzystwa funduszy inwestycyjnych są zobligowane do dostosowania swojej działalności do nowego stanu prawnego w terminie do dnia 31 lipca 2013 r.

Pierwsze z wymienionych rozporządzeń zastępuje dotychczas obowiązujące rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 stycznia 2009 r. w sprawie zawierania przez fundusz inwestycyjny otwartych umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne oraz niektóre prawa majątkowe (Dz. U. z dnia 2009 r. Nr 17, poz. 87) i w swej treści odzwierciedla przepisy tegoż rozporządzenia z wyłączeniem przepisów dotyczących sposobu zarządzania ryzykiem inwestycyjnym związanym z instrumentami pochodnymi oraz określania rodzajów ryzyk związanych z instrumentami pochodnymi, w tym niewystandaryzowanymi instrumentami pochodnymi, podlegającymi pomiarowi.

Do nielicznych zmian w stosunku do uchylonego rozporządzenia należy m.in. poszerzenie katalogu warunków redukcji wartości ryzyka kontrahenta w danej transakcji z § 6 ust. 2 o wymóg, by środki pieniężne stanowiące zabezpieczenie były lokowane wyłącznie w papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, państwo członkowskie, państwo należące do OECD, bank centralny innego państwa członkowskiego lub Europejski Bank Centralny lub w depozyty, o których mowa w art. 93 ust. 1 pkt 3 ustawy tj. depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych, o terminie zapadalności nie dłuższym niż rok, płatne na żądanie lub które można wycofać przed terminem zapadalności.

W treści § 6 ust. 3 dodano kolejny warunek, jaki muszą spełniać papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego, by mogły stanowić zabezpieczenie. Jest to wymóg, by ewentualne nabycie przez fundusz praw z papieru wartościowego lub instrumentu rynku pieniężnego w wyniku realizacji zabezpieczeń na dzień przyjęcia zabezpieczenia nie powodował naruszenia art. 96101 oraz art. 104 ustawy, tj. przepisów dotyczących lokowania przez fundusze inwestycyjne własnych aktywów.

Całkowitej zmianie uległy regulacje dotychczas obowiązującego rozporządzenia odnoszące się do wyceny aktywów funduszu, określania ryzyka kontrahenta oraz metod pomiaru ryzyka ustalanego na potrzeby transakcji, których przedmiotem są instrumenty. Regulacje te zastąpiono przepisami wprowadzającymi wymóg wyznaczania maksymalnego zaangażowania funduszu w instrumenty pochodne poprzez obliczanie całkowitej ekspozycji funduszu zgodnie z rozporządzeniem w sprawie działalności towarzystw.

Drugie z wymienionych rozporządzeń zastępuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie dokonywania przez fundusz inwestycyjny lokat, których przedmiotem są instrumenty pochodne oraz niektóre prawa majątkowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 144), które szczegółowo omówiliśmy w publikacji kancelarii pt. Lokaty funduszy inwestycyjnych zamkniętych z dnia 24 lutego 2012 r.

Treść nowego rozporządzenia w porównaniu z rozporządzeniem dotychczas obowiązującym pomija uregulowania zobowiązujące do uwzględniania w procesach zarządzania ryzykiem funduszu ryzyk związanych z lokatami. Zmiana wynika ze szczegółowego uregulowania nowego systemu zarządzania ryzykiem w rozporządzeniu w sprawie działalności towarzystw.

Ponadto, analogicznie do rozporządzenia w sprawie umów, poszerzono katalog warunków, które muszą spełnić papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego by stanowić zabezpieczenie. Do warunków tych należy wymóg, by nabycie tych instrumentów przez fundusz w wyniku realizacji zabezpieczeń na dzień przyjęcia zabezpieczenia nie naruszało art. 145-149 oraz art. 151a ustawy, tj. przepisów odnoszących się do lokat funduszy inwestycyjnych.

Dotychczasowy sposób wyceny aktywów funduszu zastąpiono wymogiem wyznaczania maksymalnego zaangażowania funduszu w instrumenty pochodne poprzez obliczanie całkowitej ekspozycji funduszu zgodnie z rozporządzeniem w sprawie działalności towarzystw.

Podsumowując, omówione rozporządzenia mają na celu ujednolicenie przepisów w nich ujętych z treścią rozporządzenia w sprawie działalności towarzystw, tj. głównego aktu wykonawczego transponującego do polskiego porządku prawnego dyrektywy unijne, których materia odnosi się do działalności funduszy inwestycyjnych. Większość zmian wynika z przyjętego nowego systemu zarządzania ryzykiem.