Ocena ryzyka w faktoringu

Przeczytaj także: Faktoring sposobem na zatory płatnicze

Przede wszystkim portfel należności

Analiza faktoringowa przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu współpracy z klientem opiera się głównie na wnikliwej i szerokiej ocenie portfela należności. Składa się na nią przede wszystkim: rozproszenie portfela, badanie dyscypliny płatniczej odbiorców, ich standingu finansowego oraz dotychczasowych doświadczeń płatniczych. Istotna jest również jakość przejmowanych wierzytelności, poziom i rodzaj wyksięgowań, średnia i planowana wielkość obrotów z odbiorcami, a także stosowane przez przedsiębiorcę terminy płatności. Faktor musi ponadto zrozumieć specyfikę branży, w której działa potencjalny klient oraz zasady współpracy między dostawcą a jego odbiorcami. Jak zauważa Agnieszka Dąbrowska, Analityk z Działu Oceny Ryzyka BRE Faktoring, bardzo istotna jest analiza umów handlowych, jeżeli są podpisywane, oraz dokumentów będących podstawą finansowania, czyli faktur wraz z występującymi dokumentami potwierdzającymi odbiór towaru. - Często kluczową rolę odgrywają informacje pozyskane od samego klienta na temat prowadzonego przez niego biznesu oraz charakteru współpracy z odbiorcami - mówi Agnieszka Dąbrowska. - Kto inny zna lepiej swoich odbiorców oraz specyfikę swojej działalności od dostawcy?

Podstawowym czynnikiem ograniczającym ryzyko faktora jest zatem należycie rozproszony portfel odbiorców o dobrej dyscyplinie płatniczej i sytuacji finansowej. W takim przypadku upadłość jednego, bądź nawet kilku odbiorców nie jest szczególnie bolesna ani dla faktora, ani dla faktoranta.

Dopiero potem analiza finansowa faktoranta

Analiza finansowa faktoranta oczywiście następuje, ale jest ona wtórna w stosunku do analizy portfela. Nastawiona jest przede wszystkim na zrozumienie przyczyn aktualnej sytuacji finansowej klienta oraz ocenienie jego wiarygodności bardziej niż wypłacalności, gdyż to nie on jest podmiotem spłacającym zobowiązanie wobec faktora. - To odbiorcy muszą posiadać płynność finansową i tym samym zdolność do uregulowaniu długu wobec faktora - zaznacza Agnieszka Dąbrowska. - Sytuacja finansowa dostawcy jest zatem istotna, ale nie najważniejsza i nie przesądzająca o udzieleniu finansowania – mówi.

Faktor musi widzieć w dostawcy potencjał do kontynuowania działalności, czyli musi widzieć zdolność przedsiębiorstwa do przetrwania, nawet jeżeli jego aktualna sytuacja finansowa jest trudna. Jeżeli prawdopodobieństwo upadłości firmy w ciągu najbliższych kilku miesięcy jest duże, faktor zapewne nie zdecyduje się na udzielenie finansowania takiemu podmiotowi niezależnie od tego, jaki portfel należności posiada. Często spotykanym rezultatem ogłoszenia upadłości przez firmę jest zawieszenie dokonywania płatności przez jej odbiorców za dostarczone towary lub usługi, a także masowe reklamacje, które nigdy wcześniej nie miały miejsca. W takiej sytuacji faktor nie ma od kogo ściągnąć należnych mu środków. Jak zaznacza analityk BRE Faktoring niestety, w ostatnich czasach takich przypadków jest coraz więcej – firmy zgłaszają się do faktora już za późno, wtedy kiedy środki od niego pozyskane nie są w stanie naprawić trudnej sytuacji przedsiębiorstwa oraz uchronić go przed ogłoszeniem upadłości.

Poskładanie w całość

Jeżeli portfel należności oraz sytuacja finansowa dostawcy przeszły pozytywnie proces analizy i oceny, faktor przystępuje do strukturyzacji transakcji faktoringowej. Podstawowe parametry transakcji faktoringowej to poziom wypłacanej zaliczki, termin regresu, limit finansowania dostawcy, limity finansowania przyznane dla poszczególnych odbiorców oraz wskaźnik koncentracji. Faktor musi tak ułożyć transakcję, aby wszystkie jej elementy ze sobą współgrały i rekompensowały zlokalizowane obszary ryzyka. Zaliczka powinna być ściśle związana z poziomem wyksięgowań. W rzeczywistym obrocie gospodarczym różnego typu wyksięgowania są powszechne i stanowią nieodłączną część handlu. Zwroty towaru, reklamacje, kompensaty, korekty wynikające z pomyłek przy wystawianiu faktur lub udzielonych rabatów są niejednokrotnie powodem dokonywania przez odbiorców mniejszych wpłat za otrzymane towary, bądź usługi w stosunku do kwoty widniejącej na wykupionej przez faktora fakturze.