Finanse gospodarstw domowych w III kw. 2013

Przeczytaj także: NBP: finanse gospodarstw domowych w IV kw. 2012

We wszystkich obszarach związanych z prognozą dokonywania poważnych wydatków i objętych badaniem gospodarstw domowych widoczna jest poprawa prognoz względem poprzedniego kwartału. Niemniej jednak, pozostają one wciąż na bardzo niskim poziomie. W przypadku prawdopodobieństwa zakupu samochodu w nad-chodzącym roku zaledwie 6,3% gospodarstw domowych stwierdziło, że jest ono duże bądź bardzo duże, zaś w przypadku planów zakupu mieszkania zaledwie 7,4% badanych wskazało, że rozważa taką możliwość w nadchodzącym roku.

Dodatkowo, nawet jeżeli w gospodarstwie domowym widoczna jest chęć dokonania poważnego zakupu, to w dalszym ciągu na bardzo niskim poziomie znajduje się skłonność do finansowania tego zakupu z kredytu. Odsetek gospodarstw domowych planujących przynajmniej częściowe sfinansowanie zakupu mieszkania kredytem spadł obecnie do poziomu poniżej 60%, przy czym w okresie największej hossy na rynku mieszkaniowym przejściowo zbliżał się do 90%. W przypadku finansowania zakupu samochodu i remontu mieszkania widoczne jest jednak nieznaczne zwiększenie skłonności do zaciągania zobowiązań. Należy jednak pamiętać, że są to wciąż znacząco niższe poziomy niż przed kryzysem. Obsługa zobowiązań, w świetle relacji polskich gospodarstw domowych (dotyczy to nie tylko kredytu) uległa nieznacznej polaryzacji względem poprzedniego badania. Nieznacznie zwiększyła się dominująca grupa gospodarstw domowych obsługujących zobowiązania bezproblemowo (z 51,7% do 53,9%), jednak jednocześnie w niewielkim stopniu wzrósł udział gospodarstw deklarujących duże problemy z obsługą zobowiązań (wzrost z 12,5% do 13,5%). Spadł natomiast udział gospodarstw domowych będących w grupie mającej niewielkie problemy z obsługą zobowiązań. Polaryzacja w obszarze obsługi zobowiązań nie jest dobrym zjawiskiem i może skutkować wzrostem skali problemu opóźnionych należności w sektorze finansowym. Największe niebezpieczeństwo dla sektora stanowią bowiem gospodarstwa domowe mające znaczące problemy z obsługą.

Sytuacja w obszarze bieżącej obsługi przekłada się na prognozy gospodarstw domowych dotyczące obsługi zobowiązań w przyszłości. Niestety, w tej grupie również wzrósł udział gospodarstw domowych spodziewających się problemów z regulowaniem swoich zobowiązań. Małych problemów spodziewa się obecnie 23,7% (wobec 20,6% poprzednio), a dużych 12,3% (wobec 11,9% poprzednio). Przy czym, podobnie jak w odniesieniu do diagnozy, wzrósł odsetek gospodarstw domowych spodziewających się bezproblemowej obsługi zobowiązań w nadchodzących 12-tu miesiącach (wzrost z 34,6% do 39,0%). Wzrost w grupie gospodarstw domowych spodziewających się problemów, a także w grupie oczekującej bezproblemowej obsługi możliwy był dzięki znaczącemu spadkowi niepewności co do przyszłej obsługi wyrażonej odsetkiem odpowiedzi „nie wiem” (spadek z 32,9% do 25,0%). Niestety, prognozy dla portfela należności nie napawają optymizmem, co wynika przede wszystkim ze wzrostu odsetka gospodarstw domowych oczekujących problemów. W konsekwencji oprocentowanie kredytów dla gospodarstw domowych może spadać wolniej niż wynikałoby to z oczekiwań opartych o spadek stóp procentowych NBP.