www.rp.pl/Banki/304239861-Wazny-wyrok-we-frankowym-s
porze.html
"Sąd Najwyższy pierwszy raz przychylił się do unieważnienia, a nie odfrankowienia,
tak jak to wcześniej bywało, umowy o kredyt
mieszkaniowy. Decyzja nie jest jednoznaczna, jej uzasadnienie zawiera stwierdzenia
korzystne dla obu stron.
Upublicznione zostało uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego wydanego 11 grudnia w
trzyosobowym składzie. Zaskoczenia nie ma w tym, że
SN uznał klauzule indeksacyjne za niedozwolone, ale po raz pierwszy stwierdził, że
prowadzi to do unieważnienia umowy, a nie tzw.
odfrankowienia.

CO Z OPŁATĄ ZA KAPITAŁ?
- To pierwszy wyrok SN po orzeczeniu TSUE w sprawie p. Dziubaków, który próbuje
uporządkować różne kwestie dotyczące zagadnień
frankowych. To ważny wyrok, bo SN rzucił nowe światło na sprawy frankowe po wyroku
TSUE. Wprawdzie wyrok formalnie był dla banku
niekorzystny, bo sąd stwierdził nieważność umowy, ale dla orzecznictwa jest istotny z
czterech fundamentalnych powodów - mówi Piotr
Bodył-Szymala, dyrektor obszaru prawnego Santander Banku Polska.
Sąd wyraźnie wykluczył możliwość odfrankowienia, czyli przewalutowania kredytu na
złote z pozostawieniem stawki LIBOR. - To zgodne z
wyrokiem TSUE w sprawie pp. Dziubaków, w którym Trybunał zaznaczył, że odfrankowienie
jest konstrukcją wysoce wątpliwą. Poza zakres
rozpoznania, którym musiał zająć się SN, wychodzi kwestia wynagrodzenia za
korzystanie z kapitału w razie unieważnienia umowy. SN
uznał, że jest to dopuszczalne i nie jest sprzeczne z wyrokiem TSUE czy dyrektywą
93/13 - dodaje.
Wojciech Bochenek z Kanclarii Bochenek i Wspólnicy ocenia, że stanowisko wyrażone
przez SN w obszarze roszczenia za bezumowne
korzystanie z kapitału jest odosobnione, bo ostatnio sprawę tego typu przegrał w
sądzie apelacyjnym ING Bank Śląski.
- Warto też wskazać, że SN nie zajmował się teraz ewentualnymi roszczeniami banku w
razie unieważnienia umowy, a w przypadku spraw
frankowych zmieniał już wcześniej zajęte stanowisko, np. w zakresie możliwości
zastąpienia nieuczciwej klauzuli waloryzacyjnej
ustalanej przez bank średnim kursem NBP - dodaje Bochenek.
- Kolejna bardzo ważna kwestia to termin rozpoczęcia biegu przedawnienia: SN
stwierdził, że powinien liczyć się od momentu
stwierdzenia nieważności umowy, a nie jej zawarcia. Czynnik ten będzie pewnie
kluczowy z punktu widzenia orzecznictwa - zaznacza
Bodył-Szymala.

JEDNOLITE ORZECZNICTWO?
Czy nowy wyrok SN przyczyni się do ujednolicenia linii orzeczniczej? - Poprzednie
trzy wyroki SN o odfrankowieniu zapadły jeszcze
przed rozstrzygnięciem sprawy pp. Dziubaków. Wcześniej, w sądach powszechnych, było
sporo wyroków o odfrankowieniu, ostatnio mniej,
a teraz spodziewam się, że będzie ich jeszcze mniej. Będą w zdecydowanej mniejszości,
ale pewnie zajmie to jeszcze trochę czasu -
ocenia prawnik Santandera.

Bochenek twierdzi, że rozbieżności w orzecznictwie w zakresie skutków zapadających
wyroków biorą się z różnego określania charakteru
prawnego klauzuli indeksacyjnej. - Część sądów uważa, że określa ona główne
świadczenie stron, inne wręcz przeciwnie, dlatego raz
zapadają orzeczenia unieważniające umowę kredytową, innym razem powodujące jej
odfrankowienie. W omawianym orzeczeniu SN wprost
wskazał, że z klauzulą waloryzacyjną immanentnie związane jest ryzyko kursowe, które
niejako definiuje ten rozdaj umowy. Odpadnięcie
tego ryzyka sprawia, że umowa traci swój dotychczasowy charakter, co daje możliwość
jej unieważnienia. Niewątpliwe, jasne stanowisko
SN w zakresie uznania, że klauzula waloryzacyjna określa główne świadczenie stron,
jest ważnym drogowskazem, który może uporządkować
orzecznictwo w sądach powszechnych - podkreśla radca prawny.

Zdaniem prawnika Santandera wyrok SN oznacza, że rośnie prawdopodobieństwo, że nie
uda się zamknąć sprawy frankowej w jednym
postępowaniu. - Konieczne będą najpierw procesy dotyczące ewentualnej abuzywności,
później w sprawie wzajemnych rozliczeń stron,
żądania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału. To może sprawić, że
klienci będą bardziej ostrożni w podejmowaniu decyzji
o kolejnych pozwach: odfrankowień będzie mniej, a unieważnienie spowoduje kolejne
skutki i procesy sądowe. Dodatkowo ważne będzie
kształtowanie linii orzeczniczej dotyczącej rozpoczęcia biegu przedawnienia, tu na
razie pojawiają się interpretacje korzystne dla
banków. Skłania to moim zdaniem do poważniejszego traktowania polubownych sposobów
zamykania sporów - zaznacza Bodył-Szymala.

KLIENCI SKARŻĄ SIĘ NA BANKI
Od połowy marca złożono ponad 633 tys. wniosków o wakacje kredytowe, pozytywnie
rozpatrzono około 86 proc. Odroczono konsumentom
raty kredytowe o wartości co najmniej 18 mld zł. Klienci jednak się skarżą, że zbyt
często odrzucane są ich wnioski o wakacje
kredytowe, które w większości banków nie są obarczone dodatkowymi warunkami. Klienci
nie muszą zwykle udowadniać, w jaki sposób
pandemia pogorszyła ich sytuację finansową, ale jest jeden warunek: klient nie może
zalegać ze spłatą kredytów przed pandemią.
Problem w tym, że zapisy dają bankom duże pole do własnej interpretacji i
uznaniowości, proces jest mało przejrzysty. Pod koniec
marca rzecznik finansowy zwrócił się do banków o przekazanie wszystkich wniosków,
aneksów i procedur dotyczących odroczenia terminu
spłaty kredytów i produktów z nimi związanych. Zapytano banki m.in. o mechanizm
działania odroczenia spłaty rat, tzn. czy dotyczą
one całej raty kapitałowo-odsetkowej czy tylko części kapitałowej lub odsetkowej.
Przedmiotem analizy są też wymogi sformułowane we
wniosku, określające kryteria, jakie klient musi spełnić, by taki wniosek został
przez bank rozpatrzony pozytywnie, oraz możliwość
odroczenia innych należności wynikających z zawartych umów o kredyt. Kwestionowano
zapisy we wnioskach, w których klient miał
potwierdzić wysokość kredytu (co niepokoiło frankowiczów), są już one jednak
wycofywane."

www.rp.pl/Finansowanie/303279932-Czy-uratuja-nas-wak
acje-kredytowe.html
www.rp.pl/Banki/303319889-Frankowicze-boja-sie-wakac
ji.html
www.rp.pl/MP-Finanse-domowe/303319917-Przerwa-w-spla
cie-dlugu--mozliwosci-i-procedury.html
www.rp.pl/Banki/304019871-Koszt-zawieszenia-rat-odst
rasza.html