Ustawa o usługach płatniczych - nowelizacja

Przeczytaj także: Nowa ustawa o dostępności a usługi płatnicze

Na wstępie należy zaznaczyć, że zmiany przyjęte nowelizacją służą zasadniczo dwóm celom. Pierwszy z nich to dokonanie wdrożenia odpowiednich przepisów prawa Unii Europejskiej. Drugim zadaniem nowelizacji jest natomiast wprowadzenie rozwiązań, mających uprościć dotychczasowe regulacje odnoszące się do rynku płatniczego.

Realizując powyższe założenia, ustawodawca zdecydował się zgromadzić wszystkie najistotniejsze przepisy dotyczące usług płatniczych w jednym akcie prawnym, tj. w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2011 r. Nr 199, poz. 1175 ze zm., dalej „ustawa o usługach płatniczych”). Z tej przyczyny, na mocy nowelizacji uchylono obowiązującą dotychczas ustawę z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1232). Całość zawartych w tym akcie zagadnień związanych z wydawaniem pieniądza elektronicznego, działalnością instytucji pieniądza elektronicznego i świadczeniem przez nie usług płatniczych została przeniesiona do ustawy o usługach płatniczych. Nowelizacja wprowadza także szereg nowych uregulowań.

Jedna z najistotniejszych zmian przyjętych w drodze nowelizacji polega na wprowadzeniu zamkniętego katalogu wydawców pieniądza elektronicznego. W katalogu tym uwzględniono m.in. kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz Pocztę Polską S.A. Należy jednak wskazać, że podmioty te będą mogły wydawać pieniądz elektroniczny tylko w związku z upoważnieniem zawartym w ustawach szczegółowo regulujących ich działalność. Warto dodać, że do wydawców pieniądza elektronicznego zaliczono także oddziały zagranicznych instytucji pieniądza elektronicznego.

Kolejną z doniosłych zmian jest wprowadzenie uprawnienia do wydawania pieniądza elektronicznego, na określonych w nowelizacji zasadach, przez krajowe instytucje płatnicze. Aby świadczyć tego typu usługi, instytucje te muszą jednak posiadać kapitał założycielski w wysokości nie niższej niż 125 000 euro. Podjęcie przez krajową instytucję płatniczą działalności polegającej na wydawaniu pieniądza elektronicznego będzie możliwe na podstawie zgody udzielonej przez Komisję Nadzoru Finansowego (dalej „KNF”).

Znaczące zmiany wprowadzone na mocy nowelizacji dotyczą dystrybucji świadczeń emerytalnych i rentowych. Zgodnie z nowymi przepisami wymienione świadczenia mogą być wpłacane także na rachunki płatnicze prowadzone przez innych dostawców niż banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego. Ponadto stworzono możliwość wpłacania emerytur i rent na wskazany przez osobę uprawnioną instrument płatniczy, na którym przechowywany jest pieniądz elektroniczny.

Nowelizacja nałożyła także nowe obowiązki na wydawców kart płatniczych. Podmioty te zostały zobligowane do podawania użytkownikom kart płatniczych pełnej informacji o miejscach, w których mogą być dokonywane transakcje płatnicze przy użyciu tychże kart. Zgodnie z nowelizacją, informacja ta powinna obejmować m.in. oznaczenie bankomatów oraz akceptantów, czyli podmiotów innych niż konsumenci, przyjmujących płatności bezgotówkowe.

Z dniem wejścia w życie nowelizacji, określone obowiązki spoczęły także na agentach rozliczeniowych. Upraszczając znacznie definicję agenta rozliczeniowego można powiedzieć, że jest to instytucja pośrednicząca pomiędzy akceptantem a bankiem lub innym wydawcą karty płatniczej. W myśl postanowień nowelizacji agenci rozliczeniowi zostali zobowiązani do przekazywania akceptantom (na ich żądanie) informacji dotyczącej wysokości i rodzajów opłat nakładanych przez nich na akceptantów. Ma to na celu udostępnienie akceptantom pełnej informacji o kosztach związanych z przyjmowaniem płatności kartą płatniczą.

Istotne zmiany dotyczą także umów gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej oraz umów ubezpieczenia zawieranych przez instytucje świadczące usługi przekazu pieniężnego. Mowa tu o umowach zawieranych w celu ochrony środków pieniężnych otrzymywanych od użytkowników na wykonanie transakcji płatniczych. Zmiany przyjęte nowelizacją polegają na wprowadzeniu regulacji, zgodnie z którymi wysokość świadczenia z tytułu gwarancji bankowej lub ubezpieczenia ma być ograniczona do wysokości wpłat wniesionych przez użytkowników. Zmiana ta precyzuje, że zakres umowy gwarancji lub ubezpieczenia obejmuje nie więcej niż wysokość środków służących wykonaniu transakcji płatniczej i obejmuje zwrot wpłat wniesionych na poczet wykonania tych transakcji.

Nowelizacja wprowadziła również nowe oraz doprecyzowała już istniejące regulacje związane z powstawaniem i funkcjonowaniem instytucji pieniądza elektronicznego oraz oddziałów zagranicznych instytucji pieniądza elektronicznego.

W tym zakresie warto odnotować, że w nowelizacji przewidziano możliwość żądania przez KNF zwiększenia funduszy własnych przez instytucję pieniądza elektronicznego. Żądanie to może jednak dotyczyć zwiększenia funduszy własnych do wysokości nie większej niż 120% kwoty, która byłaby wynikiem zastosowania określonej w ustawie i stosownym rozporządzeniu metody obliczania funduszy własnych.

Podsumowując, na podstawie nowelizacji wprowadzono szereg przepisów, których podstawowym zadaniem jest ułatwienie dostępu do rynku pieniądza elektronicznego, a także popularyzacja obrotu bezgotówkowego. Zmiany przyjęte nowelizacją, zgodnie z założeniem ustawodawcy, mają umożliwić dalszy rozwój rynku pieniądza elektronicznego, a w konsekwencji poprawić dynamikę wzrostu gospodarczego. Z czasem przekonamy się, czy nowe przepisy przyczynią się do realizacji tych celów.