Finanse gospodarstw domowych w II kw. 2014

Przeczytaj także: NBP: finanse gospodarstw domowych w III kw. 2013

Podstawą konstrukcji Nowego Barometru Rynku Consumer Finance jest sytuacja w czterech obszarach oddziałujących na rynek kredytów i pożyczek konsumenckich. Obszary te uwzględniają wpływ czynników demograficznych na rynek, popyt na zakupy dóbr trwałych i skłonność do ich finansowania z kredytu, niepewność związaną z sytuacją finansową oraz wykluczenie z rynku kredytowego.

Oddziaływanie czynników demograficznych od 2007 roku systematycznie przekłada się na pogorszenie wskazań barometru. Od tego momentu coraz większą część gospodarstw domowych na rynku stanowią gospodarstwa domowe osób starszych, zaś udział grup konsumentów najbardziej aktywnych w obszarze zaciągania kredytu konsumenckiego (gospodarstwa domowe z głową w wieku do 44 lat) zaczął się zmniejszać. Dodatkowo, w ostatnim okresie negatywne tendencje w tych obszarach zaczynają przyspieszać.

Tendencje w trzech z czterech obszarach wchodzących w skład barometru wskazują na możliwe pogorszenie sytuacji na rynku kredytów konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych. W przypadku zmian demograficznych dokonujące się zmiany są bardzo powolne. W bieżącym kwartale nie odnotowano również znaczących zmian w poziomie wykluczenia gospodarstw domowych z rynku.

Wciąż problemem wykluczenia objętych jest poniżej 20% gospodarstw domowych. Jedynie w obszarze popytu na dobra trwałe i ich finansowania obserwuje się dynamiczne pogorszenie. Warto przypomnieć, że na zadłużenie konsumpcyjne gospodarstw domowych w głównej mierze składa się zadłużenie związane z zakupami dóbr trwałych i samochodów oraz zadłużenie na remont mieszkania. Zadłużenie na te dwa cele stanowi około 65% całości zadłużenia konsumpcyjnego. Niestety, o ile w miarę stabilne są prognozy gospodarstw domowych dotyczące zakupu dóbr trwałych i remontu mieszkania, to już w obszarze zakupu samochodu odnotowano pogorszenie prognoz względem stycznia 2014 r. Co więcej, praktycznie we wszystkich obszarach związanych z poważnymi zakupami spada skłonność do sięgania po kredyt. Obserwowane jest to zarówno w przypadku dóbr trwałych, zakupu samochodu, jak i remontu mieszkania.

Nieznacznej poprawie uległa ogólna sytuacja w obszarze finansów gospodarstwa domowego i całej gospodarki, co powinno sprzyjać ograniczeniu niepewności przy sięganiu po kredyt. Poprawa nie jest jednak jednoznaczna, gdyż wprawdzie poprawiają się oczekiwania gospodarstw domowych dotyczące ich własnej sytuacji finansowej, a także maleją obawy dotyczące rynku pracy, jednak wciąż widoczna jest znacząca niepewność co do perspektyw wzrostu gospodarczego.

Uwzględniając wskazania Barometru i konfrontując je z sytuacją na rynku kredytów, prognozujemy, że w kolejnych miesiącach rynek kredytu konsumenckiego będzie rósł, jednak w bardzo niskim tempie.