Renta dożywotnia i odwrócony kredyt hipoteczny okiem KPF

Przeczytaj także: Renta dożywotnia? Jeszcze nie teraz

AKTUALNY STAN LEGISLACJI

Tocząca się w Polsce wokół zabezpieczenia emerytalnego debata zyskała w ostatnich tygodniach nowy kontekst. 6 czerwca br. odbyło się w Sejmie pierwsze czytanie projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, który następnie został skierowany do prac w Komisji Finansów Publicznych. Jednocześnie 1 lipca Ministerstwo Gospodarki opublikowało długo wyczekiwany projekt ustawy o dożywotnim świadczeniu pieniężnym – regulacji, umożliwiającej przenoszenie własności nieruchomości w zamian za dożywotnie świadczenie pieniężne, zwane potocznie rentą dożywotnią.

Teraz zostaje on poddany konsultacjom społecznym, następnie zajmie się nim Rząd i Sejm. Oba bardzo ważne elementy otoczenia prawnego mogą stworzyć nowe i pozytywne warunki do racjonalnego rozwiązywania problemów, związanych z niewystarczającym często poziomem świadczeń, uzyskiwanych przez osoby starsze z systemu zabezpieczenia emerytalnego. Jakkolwiek aktualny status obu ustaw w procesie legislacyjnym wymaga od jego uczestników bardzo rozważnego podejścia. W takim podejściu ważną rolę mogą odegrać organizacje konsumenckie.

ROZWAŻNE DZIAŁANIE NA OSTATNIEJ PROSTEJ

Rekomendacja podjęcia rozważnego działania opiera się o wynik analizy doświadczenia praktyki biznesowej funduszy hipotecznych, potrzeb osób starszych i charakterystyki profilu potencjalnych klientów tego produktu finansowego. Merytoryczne wnioski pozwalają na ocenę, iż obie regulacje ustawowe będą stanowić podstawę prawną oferowania dwóch istotnie różniących się produktów, które winny trafiać do dwóch różniących się cechami profili klientów. Obie regulacje, właśnie ze względu na ich komplementarny charakter, dla spełnienia oczekiwanych celów społecznych, bezsprzecznie powinny być co najmniej razem procedowane, a w każdym razie wdrażane do polskiego sytemu prawnego jednocześnie. Wprowadzenie w życie jedynie projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym lub tylko projektu ustawy o dożywotnim świadczeniu pieniężnym nie rozwiąże problemów finansowych tych z polskich seniorów, którzy różniąc się głównie poziomem zamożności, mogą skorzystać z nieadekwatnego dla nich produktu. Co więcej, wprowadzenie w życie tylko jednego z nich tworzy dla seniorów i jednocześnie konsumentów istotne społecznie ryzyko, iż nie mając pełnego wyboru, mogą podejmować decyzje o zakupie produktu, który nie spełnia ich oczekiwań i potrzeb.

Wejście na ścieżkę legislacyjną projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym należy co do zasady ocenić pozytywnie. Jednak, ze względu na fakt, iż model kredytowy charakteryzuje się wypłatami przez wyłącznie ściśle określony czas, to konsumenci - osoby starsze - które oczekiwałyby dodatkowego finansowania do końca życia, mogą doznać nie tylko rozczarowania, ale też taka decyzja może mieć nieodwracalne, negatywne skutki.