Systematyczne oszczędzanie nie dla Polaka

Przeczytaj także: Oszczędzanie pieniędzy - aspekt psychologiczny

"Warto oszczędzać" - takie zdanie formułuje 2/3 polskiego społeczeństwa, a na potwierdzenie jego słuszności przekonuje, że oszczędzanie daje nie tylko poczucie bezpieczeństwa, ale i zadowolenia z siebie. Tyle teorii - okazuje się bowiem, że powyższe opinie tylko w niewielkim stopniu przekładają się na faktyczne zachowania. Tak przynajmniej wskazuje zrealizowane dla ZBP badanie „Oszczędzanie długoterminowe - opinie, postawy i oczekiwania polskiego społeczeństwa”, z którego bezsprzecznie wynika, że oszczędzanie nie jest jednak mocną stroną Polaków.

Choć warto oszczędzać to jednak dla blisko 60% tylko w sytuacji, gdy nie wiąże się do z wyrzeczeniami. Systematyczne oszczędzanie w każdym miesiącu deklaruje jedynie 2% osób. Kolejne 16% stara się odkładać pewne sumy w miarę regularnie. 34% od czasu do czasu udaje się coś zaoszczędzić, a 42% wszystko przeznacza na bieżące potrzeby.

Głównymi czynnikami decydującymi o tym, czy ktoś oszczędza czy nie, jest wysokość wydatków w gospodarstwie domowym (65% wskazań) oraz możliwości finansowe gospodarstwa domowego (64%). Nieco mniejszą, choć również znaczącą rolę odgrywają czynniki pozaekonomiczne, takie jak nawyki oszczędzania wyniesione z domu (21%) czy wiedza o zarządzaniu domowym budżetem (15%). Trzecim dającym się wyodrębnić obszarem mającym wpływ na podjęcie decyzji o oszczędzaniu jest aktualna koniunktura (8%) i dostępność atrakcyjnych ofert produktów oszczędnościowych (13%).

Dominującym modelem oszczędzania jest odkładanie na nieprzewidziane wydatki – na „czarną godzinę”, bez jasno sprecyzowanego celu. Taki model bliższy jest 43% respondentów. Z drugiej strony 37% deklaruje skłonność do oszczędzania zgodnie z określonymi zasadami i ustalonym celem.

- Oszczędzanie, na ogół polega na rezygnacji z konsumpcji bieżącej na rzecz konsumpcji przyszłej – większość konsumentów nie jest jednak na to gotowa, oszczędności powstają najczęściej jako pozostałość po procesie konsumpcji, a nie jako efekt świadomych i celowych działań – tłumaczy dr Marcin Idzik z TNS Polska.

Jeśli już oszczędzamy, z reguły nie myślimy o celach odległych. Oszczędzanie z myślą o okresie powyżej 12 miesięcy deklaruje 14% Polaków, w perspektywie krótszej niż 1 rok dotyczy niemal 25% badanych. Polacy cenią sobie również elastyczność w zakresie dostępu do swoich zasobów finansowych.