Co zmieni nowa ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych?

Przeczytaj także: Czy banki hipoteczne obniżą koszty kredytu?

Proponowane zmiany w prawie zmierzają w stronę zniesienia barier dla emisji listów zastawnych i uatrakcyjnienia instytucji listu zastawnego poprzez nadanie mu ram prawnych, które pozwolą na popularyzację tej formy inwestycji. Aby tak się stało listy zastawne muszą charakteryzować się bezpieczeństwem obrotu, stąd wprowadzane zmiany w prawie upadłościowym i naprawczym dotyczące poszerzenia zakresu jakim objęta jest osobna masa upadłości, w skład której wchodzą wierzytelności banku hipotecznego.

Kolejny element to również wymóg transparentności informacji przekazywanych inwestorom (wprowadzane zmiany dotyczące zakresu informacyjnego przy okazji sporządzania prospektu emisyjnego). Ostatecznie listy zastawne powinny charakteryzować się zarówno bezpieczeństwem obrotu bilateralnego pomiędzy inwestorem a bankiem (stąd bufory płynnościowe) oraz ograniczeniem ryzyka systemowego, czemu będą sprzyjały ograniczenia w limitach wartości wierzytelności odniesione do wartości wyemitowanych listów zastawnych.

Projekt ustawy zmienia ustawę z 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 99, poz. 919, z późn. zm.) poprzez:

• podwyższenie limitu pozwalającego na refinansowanie kredytów na cele mieszkaniowe zabezpieczonych hipoteką, ze środków uzyskanych z emisji listów zastawnych, z 60% do 80% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości;
• wprowadzenie obowiązku regularnego przeprowadzania przez banki hipoteczne testów równowagi pokrycia i płynności;
• zakreślenie progu: suma nominalna wartości wierzytelności nie niższa niż 110% łącznej kwoty nominalnej znajdujących się w obrocie publicznych listów zastawnych;
• zwiększenie możliwości inwestowania przez otwarte fundusze inwestycyjne oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe w listy zastawne;
• zwiększenie ustawowej ochrony praw wierzycieli z listów zastawnych w skutek nowelizacji ustawy prawo upadłościowe i naprawcze oraz zawarcia w niej instytucji uprzywilejowującej wierzycieli (inwestorów) z listów zastawnych.

I. Prawna ocena art. 1 Projektu Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych (dalej w pkt 4 jako Ustawa):

1) nowy art. 7a Ustawy
a. brzmienie przepisu, zakres zmiany

Brzmienie projektowanego art. 7a Ustawy: Prospekt emisyjny listów zastawnych zawiera w szczególności informację o terminach wypłaty odsetek oraz terminach i warunkach wykupu listy zastawnego stosowanych w przypadku ogłoszenia upadłości banku hipotecznego.

b. Ocena, istota regulacji

Omawiany przepis wprowadza obowiązek informacyjny zawarty w prospekcie emisyjnym listów zastawnych. Obejmuje on podanie do wiadomości terminów wypłaty odsetek oraz warunków wykupu listu zastawnego, obu przewidzianych w sytuacji upadłości banku. Większe kompendium informacyjne ma na celu zwiększenia poczucia bezpieczeństwa inwestorów, określając z góry sposób zachowania banku w sytuacji postawienia go w stan upadłości. Tego rodzaju zmianę należy określić jako bardzo transparentną i budującą dobre wzorce rynkowe.

2) zmiana brzmienia obecnego art. 18 Ustawy
a. brzmienie przepisu, zakres zmiany

aa/ zmiana brzmienia ust. 1

Dotychczasowe brzmienie art. 18 ust. 1 Ustawy: 1. Łączna kwota nominalnych wartości znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych nie może przekraczać sumy nominalnych kwot wierzytelności banku zabezpieczonych hipoteką, stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych, z zastrzeżeniem ust. 3.

Proponowane brzmienie art. 18 ust. 1 Ustawy: 1. Suma nominalnych kwot wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczonych hipoteką oraz praw i środków, o których mowa w ust. 3 i 4, wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, nie może być niższa niż 110% łącznej kwoty nominalnych wartości znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych, przy czym suma nominalnych kwot wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczonych hipoteką, stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych, nie może być niższa niż 85% łącznej kwoty nominalnych wartości znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych.