Pożyczki: rynek monopolizowany?

Przeczytaj także: Umowa pożyczki: przygotowanie i wypłata pieniędzy bez opłat

2. ZNACZENIE NOWEGO PRAWA - KONSUMENCI

Głównym celem regulacji rynku pożyczkowego jest zwiększenie ochrony klientów – szczególnie tych korzystających z usług podmiotów nieobjętych nadzorem finansowym. Proponowane zapisy mają zapobiegać sytuacjom wykorzystywania przez nieuczciwe firmy słabszej pozycji konsumenta wynikającej m.in. z asymetrii informacyjnej (przygotowanie agentów versus niewielka wiedza ekonomiczna klientów), braku dostępności do kredytu bankowego oraz braku zdolności kredytowej. Klient ma być chroniony przed narzuceniem mu kosztu pożyczki nieproporcjonalnego do poziomu ryzyka i nieuzasadnionego dostarczoną wartością.

3. ZNACZENIE NOWEGO PRAWA – RYNEK POŻYCZKOWY

Nowe przepisy będą miały znaczący wpływ na działalność całego rynku. Sposób sformułowania regulacji ma być korzystny dla jednych uczestników rynku lub ograniczający działalność (a nawet eliminujący z rynku) dla innych. Zainteresowanie projektem ustawy jest bardzo duże, bo dotyczy rynku pożyczek wartego ok. 4 mld zł i wciąż się rozwijającego. Do takiego wniosku doszli m.in. eksperci Biura Informacji Kredytowej zapowiadając kontynuację ożywienia na rynku kredytowym w najbliższych latach m.in. z powodu niskiej inflacji i dalszego wzrostu realnych dochodów gospodarstw domowych.

Kontrowersje wokół nowego prawa

1. REGULACJA RYNKU POŻYCZKOWEGO - WSTĘP

Regulacja rynku pożyczkowego w kształcie zaproponowanym przez Ministerstwo Finansów budzi bardzo duże kontrowersje wśród uczestników rynku pożyczkowego. Projekt jest także krytykowany przez wiele organizacji społecznych. Przeciwnicy projektu wskazują, że nowe przepisy zamiast chronić konsumenta i uporządkować rynek, przyniosą odwrotny efekt. Regulacja rynku w obecnym kształcie ma także przyczynić się do jego monopolizacji.

2. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROJEKTU

Najbardziej kontrowersyjne, a równocześnie fundamentalne dla przyszłości rynku pożyczkowego, założenia projektu to: ograniczenie kosztów kredytu, prolongata spłaty kredytu, ograniczenie kosztów windykacji i utworzenie rejestru firm pożyczkowych.

Inne propozycje zawarte w projekcie ustawy takie jak zwiększenie uprawnień Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), ściślejsza współpraca KNF z prokuraturą czy surowsze sankcje karne za działalność bez zezwolenia zostały przez branże przyjęte pozytywnie i nie wzbudzają większych kontrowersji.

2.1 Ograniczenie kosztów kredytu

Projekt zakłada wprowadzenia limitu dla całościowych kosztów pożyczek. Ministerstwo Finansów uznało dotychczas stosowane rozwiązanie – 4-krotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP - za niewystarczające. Zdaniem resortu nie chroni ono wystarczająco konsumentów przed nakładaniem przez nieuczciwe firmy dodatkowych opłat i prowizji, które znacząco podwyższają koszty pożyczki.

W aktualnej wersji projektu Ministerstwo Finansów proponuje limit całkowitego kosztu kredytu z wyłączeniem odsetek, w wysokości 25 proc. całkowitej kwoty kredytu (część stała, niezmienna w okresie kredytowania) oraz dodatkowo 30 proc. całkowitej kwoty wyrażonej w skali rocznej (co oznacza 2,5 proc. miesięcznie). Suma obu składników nie może przekroczyć 100 proc. kwoty pożyczki w całym okresie kredytowania.

2.2. Prolongata spłat kredytu

Punktem proponowanych zmian w przepisach, który budzi kontrowersje jest też zapis dotyczący prolongaty spłaty kredytu. Proponowany art. 36b ustawy o kredycie konsumenckim zakłada, aby w przypadku prolongaty spłaty kredytu na kolejne okresy spłaty w okresie 120 dni od dnia wypłaty kredytu całkowitą kwotę kredytu stanowiła kwota pierwszej wypłaty, natomiast do całkowitego kosztu kredytu z wyłączeniem odsetek wliczane będą wszystkie koszty, w tym również opłaty związane z wydłużeniem okresu kredytowania, które kredytobiorca jest zobowiązany ponieść w związku z obsługą umowy kredytu, naliczone w stosunku do całkowitej kwoty kredytu i pobrane w okresie 120 dni od dnia wypłaty kredytu .