Źródła finansowania: kredyt, emisja akcji, a może obligacje?

Przeczytaj także: Gdzie po kredyt na start firmy?

Kapitał dłużny w postaci tradycyjnego kredytu bankowego czy finansowanie poprzez rynki kapitałowe w formie emisji akcji lub obligacji – to jedno z najczęściej stawianych pytań przez zarządy i dyrektorów finansowych małych i średnich przedsiębiorstw. Wszystkie z wymienionych form pozyskania kapitałów mają niewątpliwie swoje zalety i wady.

Kredyt bankowy należy do podstawowych źródeł finansowania zarówno małych, średnich i jak dużych przedsiębiorstw. Jego niewątpliwą zaletą jest dostosowanie produktów bankowych do wielkości i charakteru prowadzonej działalności firmy. Szczególnie interesujący pod tym względem jest sektor MŚP. Banki coraz częściej tworzą nowe produkty bezpośrednio skierowane do tej grupy firm. W przypadku tych podmiotów kredyt bankowy poza tradycyjnymi celami inwestycji - najczęściej na zakup lub budowę środków trwałych, daje również możliwość zrealizowania bardziej złożonych inwestycji np.: w formie finansowania danego projektu (project finance). Ponadto, w trakcie ubiegania się o środki z banku firma automatycznie uzyskuje niezależną opinię kredytodawcy na temat danego przedsięwzięcia, co daje jej możliwości dokonania stosownych korekt w założeniach biznesowych lub podjęcia decyzji o całkowitej rezygnacji z inwestycji.

Kredyt, ale nie dla wszystkich

Warto podkreślić, że z kredytu bankowego nie mogą skorzystać firmy działające relatywnie krótko lub nie posiadające wymaganych „twardych” zabezpieczeń rzeczowych czy poręczeń, o których decyduje bank kredytujący. Niejednokrotnie również proces rozpatrywania wniosków kredytowych jest długotrwały, zaś formalne zbieranie wymaganej dokumentacji czy ustanawianie zabezpieczeń bywa dosyć skomplikowane.

Ponadto, bank pobiera prowizje i opłaty związane z udzieleniem kredytu (np.: przygotowawcze, za rozpatrzenie wniosku, udzielenie kredytu czy z tytułu wcześniejszej spłaty lub sporządzenia aneksów). Oprocentowanie kredytu jest zależne od wielu czynników. Są nimi m.in. wielkość przedsiębiorstwa, okres kredytowania czy przedstawione zabezpieczenia. Wspomniane oprocentowanie najczęściej przybiera formę oprocentowania zmiennego - zależnego od stóp referencyjnych, obowiązujących na rynku, powiększonego o marżę banku (na co przede wszystkim należy zwrócić uwagę – w kontekście wprowadzenia podatku bankowego). Banki z reguły są również zobowiązane do przestrzegania limitów zaangażowania wobec danego przedsiębiorstwa, co może wpływać na wielkość kredytu niezbędnego do realizacji przedsięwzięcia.

Po uzyskaniu pozytywnej decyzji należy również pamiętać, że harmonogram spłaty kredytu ustalany jest przez bank i najczęściej odbywa się poprzez regularne miesięczne płatności zarówno raty odsetkowej jak i kapitałowej. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż najczęściej kredyt udzielany jest przez jeden bank. To natomiast prowadzi do pewnego „uzależnienia” przedsiębiorstwa od instytucji kredytującej – istnieje bowiem ryzyko, że bank, w przypadku przejściowych problemów płynnościowych firmy spowodowanych np.: kryzysem finansowym, zażąda wcześniejszej spłaty kredytu. Takie sytuacje niejednokrotnie zdarzały się w latach 2008-2011.

Alternatywne akcje

Alternatywą do finansowania za pomocą tradycyjnego kredytu bankowego jest rynek kapitałowy i emisja akcji lub obligacji przez dane przedsiębiorstwo. Obecnie akcje należą do najpopularniejszych instrumentów udziałowych rynku kapitałowego. Jeśli jednak firma chce je emitować, musi posiadać status spółki akcyjnej.