Złoto odzyskuje blask

Przeczytaj także: Złoto - ostatnia bezpieczna waluta

Chciwość potrafi zaślepić i ograniczyć zdolność obiektywnej oceny sytuacji. Nawet jeśli mierzą się z nią jednostki wybitne, takie jak John A. Paulson. Paulson to specjalista od zarządzania pieniędzmi, który w poprzedniej dekadzie zrobił karierę na miarę awansu do grona najbogatszych ludzi na świecie – pięć lat temu jego majątek wyceniany był na 16 mld dol. Zasłynął tym, że w 2007 r. zarobił 3,7 mld dol. na załamaniu cen instrumentów finansowych powiązanych z amerykańskim rynkiem nieruchomości. To było preludium do globalnego kryzysu, za którego symboliczny początek uznaje się upadek banku Lehman Brothers we wrześniu 2008 r. W warunkach kryzysu złoto z reguły drożeje – metale szlachetne mają reputację bezpiecznej przystani (ang. safe heaven), w której można się schronić na czas gospodarczego krachu i zawirowań na rynkach finansowych. Szczególnie, jeśli problemy rozlewają się na skalę globalną, zagrażając stabilności systemu finansowego.

Idąc tym tropem, Paulson intensywnie kupował złoto, dzięki czemu w 2010 r. pobił swój rekord sprzed trzech lat i zarobił pięć miliardów dolarów. Przekonany o kryzysie systemu pieniądza papierowego i wzroście cen szlachetnego kruszcu do 4 tys. dol. za uncję, część swoich aktywów wyceniał właśnie w złocie. Echa tej współczesnej gorączki złota dotarły także do Polski pod postacią ciągnących się kilometrami kolejek po wszelkie kolekcjonerskie monety z kruszcu sprzedawane w oddziałach NBP.

Ale we wrześniu 2011 r. cena uncji złota zbliżyła się do 1,9 tys. dol. i w ciągu kolejnych czterech lat spadła o 40 proc., do 1055 dol. Skąd tak znacząca przecena, choć przecież w tym czasie napięć w globalnej gospodarce nie brakowało?

Złota alternatywa

Jedną z głównych inwestycyjnych wad tego metalu jest brak dochodów związanych z jego posiadaniem. Złoto nie płaci żadnych odsetek. Więc jako bezpieczną przystań dla swoich pieniędzy inwestorzy wybierali przede wszystkim papiery dłużne emitowane przez Stany Zjednoczone, Niemcy, Japonię czy Szwajcarię. Ale olbrzymi popyt na obligacje w połączeniu z polityką ujemnych stóp procentowych prowadzoną przez coraz liczniejsze grono banków centralnych sprawił, że możliwości zarabiania na inwestycji w dług najbardziej wiarygodnych emitentów wygasły. Pożyczanie pieniędzy rządom Japonii, Niemiec, Szwajcarii, Szwecji, Danii, Holandii czy Austrii stało się przywilejem, za który inwestorzy muszą płacić.

– W takich warunkach jedna z głównych wad złota jest jego atutem – mówi Maciej Kołodziejczyk, zarządzający funduszami w Investor TFI.

Ten atut inwestorzy dostrzegli, kiedy na przełomie roku, pod wpływem obaw o stan globalnej gospodarki związanych z wątpliwościami co do utrzymania wysokiego tempa rozwoju przez Chiny, tąpnęły notowania na rynkach akcji.

Amerykański S&P 500, najważniejszy indeks giełdowy, w ciągu trzech miesięcy stracił prawie 15 proc., niemal dokładnie tyle samo w górę poszło złoto. I choć do połowy kwietnia notowania na Wall Street niemal w całości odrobiły straty i znów są bliskie historycznym rekordom, to inwestorzy nie odwrócili się od złota.

– Warunki makroekonomiczne są dziś dla złota dość korzystne – ocenia Kołodziejczak.

Jednym z ważnych czynników stojących za zmianą nastawienia inwestorów do złota jest odwrócenie trendu wzrostowego na dolarze. Od początku 2014 r. dolar mocno szedł w górę, bo amerykańska gospodarka wydawała się być w dobrej kondycji, a Federal Reserve (Fed) – w przeciwieństwie do większości banków centralnych – przygotowywał się do cyklu podwyżek stóp procentowych. Ani perspektywa rosnących stóp procentowych, ani drożejący dolar nie są dla złota korzystne. Jego cena wyrażona jest w amerykańskiej walucie, więc jeśli ta idzie w górę, to automatycznie złoto staje się droższe dla inwestorów posługujących się innymi walutami. To ogranicza popyt. Wyższe stopy procentowe, przy utrzymującej się na niskim poziomie inflacji, również są dla złota niekorzystne – w takich warunkach przyzwoite zyski dają papiery dłużne, czego złoto inwestorom zaoferować nie może. Ale zapowiadany przez Fed początek cyklu podnoszenia stóp procentowych na razie ograniczył się do jednej podwyżki – z zera do 0,25 proc. w grudniu zeszłego roku. Kolejne amerykański bank centralny odkłada w czasie, bo kondycja tamtejszej gospodarki budzi coraz większe obawy. Tymczasem inwestorzy oczekiwali, że w tym roku stopy procentowe pójdą w górę 3-4 razy – swoje rozczarowanie odmiennym od założonego scenariuszem wyrazili odwrotem od dolara, który w ciągu pierwszych czterech miesięcy 2016 r. stracił, w odniesieniu do koszyka walut najważniejszych partnerów handlowych Ameryki, niemal 10 proc.

– W ostatnich latach banki centralne zalały świat wydrukowanymi pieniędzmi, czego konsekwencją będzie kryzys zaufania do papierowego pieniądza. To czynnik sprzyjający wzrostowi cen złota – ocenia Konrad Łapiński, zarządzający funduszem Total FIZ.