Rentowność banków w USA, Europie i Azji spadła w 2020 r. o prawie 3%

Przeczytaj także: Redukcja kosztów priorytetem dla banków

Z raportu firmy doradczej Deloitte wynika, że w latach 2020-2022 amerykański sektor bankowy będzie musiał zabezpieczyć w sumie 318 mld dol. strat kredytowych, co stanowi 3,2 proc. wartości posiadanych kredytów. Tylko do początku listopada minionego roku 100 największych banków w USA zabezpieczyło rezerwy w wysokości 115,2 mld dol. W przypadku banków w Europie było to 72,2 mld dol., a w Azji 89,4 mld dol.

Chociaż strat można się spodziewać w każdej kategorii portfela pożyczek, mogą one być najbardziej dotkliwe w przypadku kart kredytowych, nieruchomości komercyjnych i pożyczek dla małych firm.

Generalnie straty te są mniejsze niż w czasie zapaści w latach 2008-2010, kiedy banki amerykańskie odnotowały wskaźnik szkodowości na poziomie 6,6 proc.

Choć konsekwencje gospodarcze pandemii, a tym samym straty banków są wyraźnie mniejsze niż podczas globalnego kryzysu finansowego, nadal są jednak zauważalne. Skutki odczuwalne przez sektor bankowy mają nie tylko finansowy charakter. Pandemia cały czas przekształca tę branżę na wielu płaszczyznach, wprowadzając całkiem nowy obraz rynku, spowalniając lub wręcz zatrzymując rozwój niektórych obszarów, pobudzając innowacje na wielu polach, zmieniając rolę tradycyjnych oddziałów i oczywiście przyspieszając cyfryzację w prawie każdej dziedzinie bankowości i rynków kapitałowych – mówi Przemysław Szczygielski, partner, lider zespołu doradztwa regulacyjnego i ryzyka, lider sektora finansowego w Deloitte Polska.

Zdaniem ekspertów Deloitte wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) banków w USA, który w roku 2020 spadł do 5,6 proc, powróci do 11,7 proc. w 2022 r. Podobnie wyglądają szacunki analityków ekonomicznych, którzy oceniają, że 100 największych amerykańskich, europejskich i azjatyckich banków zanotowało spadki rentowności o prawie 3 proc. (do 6,8 proc.). Bankom w Europie i USA w najbliższym czasie nie uda się powrócić do kondycji sprzed wybuchu pandemii, a w przypadku Azji uzyskanie 9,2 proc. wskaźnika z 2019 r. też może potrwać do 2022 r.

Warto pamiętać, że rentowność polskiego sektora będzie dodatkowo obciążona przez koszty rozwiązania kwestii tzw. kredytów „frankowych” które według różnych szacunków mogą sięgnąć nawet 46 mld PLN – zauważa Przemysław Szczygielski.

Kontrola ryzyk

Pandemia radykalnie zmieniła krajobraz ryzyka w branży bankowej na wielu frontach. Mając to na uwadze, zarządzający ryzykiem w bankach powinni zdaniem ekspertów Deloitte na nowo określić zakres potencjalnych zagrożeń i w ten sposób zapewnić swoim instytucjom długoterminową odporność.

Krytyczne znaczenie ma utrzymanie koncentracji na ryzyku operacyjnym. Chociaż w badaniu Deloitte respondenci nie uznali ryzyka dotyczącego zachowań za powszechne, aż 72 proc. z nich stwierdziło, że ich instytucje już teraz podejmują starania i szukają rozwiązań, które zmniejszą zagrożenie w tym zakresie. Priorytetem powinno więc być aktywne monitorowanie i stosowanie silnych procedur kontrolnych. Nieprzemijającym wyzwaniem dla całego sektora bankowego pozostają kwestie cyberbezpieczeństwa. Chociaż poczyniono w tym obszarze znaczne postępy, skala tego zagrożenia, tempo jego rozprzestrzeniania i zauważalna zmienność nadal stanowią problem. Tym bardziej, że dzięki szybkiej cyfryzacji i eksternalizacji infrastruktury bankowej, pole do potencjalnych ataków stale się powiększa.

Liderzy bankowi na całym świecie stanęli też przed szeregiem wyzwań i potencjalnych zagrożeń w obszarze zarządzania talentami – od konieczności wprowadzenia procedur zdalnej pracy i zarządzania rozproszonymi zespołami, po znalezienie sposobów na utrzymanie zaangażowania i wysoką produktywność oraz ogólne dobre samopoczucie pracowników – mówi John Guziak, partner, lider zespołu ds. kapitału ludzkiego w Deloitte.

Fuzje i przejęcia wyhamowały tylko okresowo

W drugim kwartale 2020 r. z powodu koronakryzysu doszło do spowolnienia aktywności fuzji i przejęć (M&A).

Od tego czasu nastąpiło jednak ponowne ożywienie i pomimo globalnej niepewności, fuzje i przejęcia powinny ponownie znaleźć się wśród priorytetów zarządzających bankami. Polska może tu być wyjątkiem, a deklaracje czołowych polskich banków wskazują na ograniczony apetyt na przejęcia – mówi Tomasz Ochrymowicz, partner zarządzający działem doradztwa finansowego w Deloitte.

Biorąc pod uwagę skompresowane marże odsetkowe wynikające z niższych stóp i niższego popytu na pożyczki, oczywiste jest to, że aby osiągnąć rentowność, banki na całym świecie muszą walczyć z poważnymi przeciwnościami. Prognozy Deloitte wskazują, że w Stanach Zjednoczonych zarówno przychody, jak i dochód netto amerykańskich banków komercyjnych do poziomu sprzed pandemii nie powrócą do 2022 roku.

Zdaniem ekspertów Deloitte, aby efektywnie funkcjonować w rzeczywistości zmienionej przez koronawirusa, banki będą musiały wzmocnić odporność w zakresie kapitału, technologii i talentów. W krótkiej perspektywie konieczne będzie zmierzenie się z potencjalnymi nowymi wyzwaniami. W dłuższej, spodziewane jest przyspieszenie i wzmocnienie wysiłków w zakresie transformacji całych instytucji.

Niezbędne będzie wyciągnięcie wniosków z pandemii i ich skuteczne przełożenie na konkretne rozwiązania, tj. spłaszczenie hierarchii, przyspieszenie podejmowania decyzji, wzmocnienie pozycji pracowników oraz wprowadzenie hybrydowego modelu pracy i elastycznych form zatrudnienia. Od ich wdrożenia może zależeć przyszły sukces banków na całym świecie – mówi Przemysław Szczygielski.

O badaniu
Badanie Deloitte US Center for Financial Services zostało przeprowadzone w lipcu i sierpniu 2020 r. wśród 200 zarządzających z sektora bankowego i finansowego z USA, Kanady, Wlk. Brytanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Australii, Chin, Hong Kongu i Japonii.