Pożyczki: firmy pożyczkowe nie odczuwają skutków wojny?

Przeczytaj także: Pożyczki: firmy pożyczkowe odrzucają wiele wniosków

W marcu firmy pożyczkowe udzieliły pożyczek o wartości 17,6 procent wyższej niż w lutym oraz 24,9 procent wyższej niż w analogicznym miesiącu 2021 roku. W przypadku liczby udzielonych pożyczek wzrosty wyniosły odpowiednio 12,1 procent oraz 15,3 procent. Warto zaznaczyć, że w marcu mieliśmy 23 dni robocze, podczas gdy w lutym jedynie 20, co powoduje że realne wzrosty były niższe. Wybuchu wojny w Ukrainie miał prawdopodobnie jedynie krótkotrwały wpływ na niektóre dane.

Mocny spadek danych o liczbie odpytań w lutym i odbicie w marcu

Dane CRIF dotyczące liczby odpytań ws. klientów aplikujących o pożyczkę wskazują na istotny spadek w lutym - o 20,6 procent w porównaniu ze styczniem. Dane w ujęciu rok do roku, ze względu na obowiązujący w 1. kwartale 2021 roku lockdown, wskazują na wysoki, blisko 34-procentowy wzrost wobec lutego 2021 roku. Z jednej strony spadek miesiąc do miesiąca spowodowany był sezonowością rynku, który zwykle w pierwszych miesiącach nowego roku jest na niższych poziomach.

Na sezonowość dodatkowo nałożyły się wydarzenia w Ukrainie, co sugerują zauważalnie słabsze dane w ostatnim tygodniu lutego oraz w pierwszym tygodniu marca. Efekt był jednak krótkotrwały i w każdym kolejnym tygodniu marca liczba odpytań dynamicznie wzrastała. W ujęciu rok do roku dynamiki wzrostu w marcu rosły od +37 do +66 procent w ostatnim tygodniu miesiąca. Odczyty kształtowały się na wysokich poziomach, zbliżonych do uzyskiwanych przed wybuchem pandemii Covid.

Wpływ wojny na sprzedaż był pomijalny

W ujęciu nominalnym firmy pożyczkowe w marcu udzieliły pożyczek o wartości 17,6 procent wyższej niż w lutym oraz o 24,9 procent wyższej niż w marcu 2021 roku. W przypadku liczby udzielonych pożyczek wzrost względem lutego sięgnął 12,1 procent, a względem marca ubiegłego roku 15,3 procent. W przypadku wzrostów miesiąc do miesiąca należy pamiętać o różnicy w dniach roboczych, których w marcu było 23 względem 20 w lutym.

Dane skorygowane o tę kwestię pokazują stabilizację, tj. wzrost wartości udzielonych pożyczek miesiąc do miesiąca o 2,2 procent oraz spadek liczby udzielonych pożyczek o 2,5 procent. Względem ubiegłego roku nie było różnicy w dniach roboczych. Należy jednak pamiętać, że w ubiegłym roku do czerwca włącznie obowiązywały niższe limity kosztów pozaodsetkowych, co sprawiało, że branża dłużej odbudowywała się po pandemii.
Średnia wartość udzielonej pożyczki w marcu ukształtowała się na poziomie 3 396 PLN co oznacza, że wzrosła o 4,8 procent wobec lutego. Wzrost, o 8,3 procent, odnotowany jest także względem analogicznego miesiąca ubiegłego roku. W poszczególnych tygodniach marca odnotowywano wzrosty względem ubiegłego roku, w przedziale od 7 do 11 procent w zależności od tygodnia.

Dane tygodniowe w odniesieniu do średnich wartości poprzedniego miesiąca wskazują na systematyczną poprawę w kolejnych tygodniach marca. Można domniemywać, że słabość wyników w tygodniu rozpoczynającym się 28 lutego spowodowana była wybuchem wojny w Ukrainie – odczyty niższe o 5,7 procent w przypadku wartości udzielonych pożyczek i o 8,0 procent niższa liczba względem średniego tygodnia lutego. W kolejnych tygodniach odnotowywana była zdecydowana poprawa.
Z uwagi na model raportowania przez firmy pożyczkowe danych nt. liczb odrzucanych aplikacji o pożyczki, należy mieć na uwadze, ze dane z ostatnich czterech tygodni ulegną korekcie. Z tego względu jako ostatni miarodajny odczyt należy potraktować tydzień rozpoczynający się 21 lutego, w trakcie którego wskaźnik wyniósł 40,6 procent, a więc nieznacznie spadł względem poziomów osiąganych od kilku tygodni oraz był jednak nieznacznie wyższy wobec poziomów osiąganych w kolejnych miesiącach 2021 roku. Wskaźnik dot. średniej liczby odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie wobec średniej liczby unikatowych klientów wrócił do poziomu obserwowanego w listopadzie 2021 – styczniu 2022 roku, a więc do poziomu 2,41 wobec 2,19 w lutym. Spadek w zeszłym miesiącu może być tłumaczony dwoma czynnikami. Pierwszym jest sezonowość rynku pożyczek - w okresie listopad-styczeń zazwyczaj występuje na rynku zwiększone zapotrzebowanie na finansowanie, drugim wybuch wojny w Ukrainie, który spowodował niepewność także w Polsce.

Dane wskazują, że jeśli zmiana sytuacji geopolitycznej w regionie miała wpływ na apetyt klientów na finansowanie to wpływ ten był krótkotrwały. Tym samym, wnioski płynące z danych są analogiczne wobec formułowanych przez nas od kilku miesięcy. Zwiększone wartości wskaźnika oznaczają prawdopodobnie, że klienci intensywnie szukają finansowania w firmach pożyczkowych. Jednocześnie wielu klientów go nie otrzymuje.

Liczba aktywnych firm

W marcu liczba aktywnych podmiotów (tj. instytucji pożyczkowych, które w danym okresie udzieliły choć jednej pożyczki) uczestniczących w rozwiązaniu CRIF wzrosła o 2 podmioty, do 42 firm. 3 spółki to firmy działające w segmencie odroczonej płatności (BNPL – buy now, pay later). Powrót na rynek dwóch firm należy odebrać pozytywnie, choć należy pamiętać, że rynek w dalszym ciągu funkcjonuje w warunkach niepewności regulacyjnej.