Rynki finansowe: czeka nas trudny 2010 rok?

Przeczytaj także: Rynki akcji: kolejne bańki spekulacyjne w 2010?

Było nieźle, będzie …

Polska jako jeden z nielicznych krajów na świecie uniknęła ujemnego PKB. Na rynki wrócił dawno nie widziany optymizm. Inwestorzy z powrotem przystąpili do zakupu jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych. OFE odrobiło znaczną część strat przyszłych emerytów. Wreszcie minister Skarbu Państwa nie ukrywa zadowolenia z zakończonej sukcesem (dla spółki) największej w tym roku oferty publicznej w Europie – akcji Polskiej Grupy Energetycznej i zapowiada w kolejnych miesiącach ofensywę na rynku IPO. W nowy rok 2010 wchodzimy więc w lepszej atmosferze niż w 2009, ale czy w równie dobrych nastrojach uda się go zakończyć?

Geneza wzrostu

Wzrost jaki w ciągu ostatnich 10 miesięcy dokonał się rynku akcji (bez względu na szerokość geograficzną), surowców przemysłowych, a także obligacji i walut rynków rozwijających się nie ma precedensu. Pomimo iż skala, a zwłaszcza trwałość dopiero co rozpoczętego ożywienia w realnej sferze globalnej gospodarki budzi sporo wątpliwości uznanych na świecie autorytetów makroekonomicznych, ceny jednocześnie różnych klas aktywów w jakie angażują się kapitały szukające wysokich stóp zwrotu poszybowały w górę z ogromną siłą w sposób skoordynowany. Spekulacja na taką skalę nie byłaby możliwa gdyby nie gigantyczne środki, jakie banki centralne (przede wszystkim FED) wpompowały w kulejącą gospodarkę, w tym w amerykański system finansowy. Do tego rekordowo niskie stopy procentowe w USA i niewielkie na razie ryzyko wzrostu inflacji powodowały, że równolegle do rosnącego apetytu na ryzyko osłabiał się amerykański dolar. Z kolei taniejący dolar stał się główną siłą napędową ryzykownych aktywów poprzez uprawiany na szeroką skalę tzw. dolarowy „carry trading”, a polegający na sprzedaży niskooprocentowanego dolara i lewarowania zakupów o wyższej rentowności. W dużej mierze więc wzrosty akcji, surowców i innych aktywów zostały sfinansowane przez dodrukowany pieniądz bez pokrycia.

Dolar kluczowy dla rynków

Wydaje się, że ujemna korelacja pomiędzy siłą amerykańskiego dolara a akcjami i surowcami oraz obligacjami i walutami emerging markets będzie obowiązywała również w tym roku. Z tego względu dolar powinien być kluczowym czynnikiem kształtującym nastroje na rynkach finansowych i od jego kondycji prawdopodobnie będzie także zależeć koniunktura na warszawskiej giełdzie. Nie ulega wątpliwości, że jeden z głównych czynników powodujących w 2009 roku deprecjację dolara czyli podaż pieniądza poprzez szereg programów rządowych stymulujących gospodarkę dobiega końca. Najdalej w drugim kwartale 2010 roku zakończą się główne programy ratunkowe dla amerykańskiego sektora finansowego rozpoczęte jeszcze w 2008 roku po upadku banku Lehman Brothers. Rosnąca rentowność amerykańskich obligacji zwiastująca przyszłe stopniowe zacieśnianie polityki monetarnej w USA oraz mniejsza kreacja pieniądza sugerują wzrost wartości amerykańskiej waluty. Chociaż oba czynniki wpływające na umocnienie dolara wystąpią dopiero za kilka miesięcy, rynki finansowe powinny to dyskontować ze sporym wyprzedzeniem. Pierwsze sygnały takiego scenariusza pojawiły się już na początku grudnia, kiedy powróciła dodatnia korelacja pomiędzy danymi makroekonomicznymi z USA i dolarem. Od tego momentu dobre dane zaczęły dolara umacniać, podczas gdy przez szereg wcześniejszych miesięcy dobre dane wpływały na dolara negatywnie. Tym samym ryzyko głębszej korekty na głównych rynkach finansowych jest obecnie znacząco wyższe. Jeśli dolar zacznie się umacniać, spora część funduszy może zostać zmuszona do zamykania pozycji „carry trade”. To oznaczałoby proces odwrotny do sytuacji z ostatnich 10 miesięcy, czyli sprzedaż lewarowanych aktywów wysokiego ryzyka i ucieczkę z powrotem do dolara.