Katastroficzne portfolio na Wall Street

Przeczytaj także: Gospodarka Hiszpanii i Grecji: inna historia, ten sam finał?

Już po kilku pierwszych sesjach nowego miesiąca okazały się zyskowne, ale znane wszystkim problemy same się nie rozwiązały, co w dużej mierze uzasadnia nowe, wieloletnie rekordy cenowe amerykańskich obligacji, metali szlachetnych czy systematyczne umacnianie się japońskiego jena.

Z kontrariańskiego punktu widzenia („większość się myli”) ostatnia wyprzedaż akcji była znakomitą okazją do zakupów, ponieważ od wielu lat nie obserwowaliśmy jednocześnie tak wielu pesymistycznych sygnałów zarówno wśród ekspertów, jak i amatorów rynków finansowych. Duża część niedźwiedzich argumentów ma ręce i nogi, ale w tym miejscu nie zamierzam rozwodzić się nad ich słusznością. Zamiast tego chciałbym pokazać, jak łatwo w mediach jest grać na emocjach odbiorców i znaleźć dane na potwierdzenie nawet dla najbardziej ekstremalnych tez.

Koniec świata, będzie wojna?

Przed zbliżającym się załamaniem gospodarczym czy krachem na rynku nieruchomości, przestrzegają już nie tylko kolorowe tygodniki i śniadaniowe programy telewizyjne, a ostatnio nawet światowej sławy trener motywacyjny i promotor pozytywnego myślenia, Anthony Robbins. Spektrum poruszanych zagadnień jest bardzo szerokie: rozpadnie się strefa euro, pęknie bańka na chińskim rynku nieruchomości, amerykańska gospodarka wejdzie w kolejną fazę recesji, olbrzymie zadłużenie rządów wywoła kryzys walutowy. Najczarniejsze wizje sugerują, iż ostatecznym „rozwiązaniem” mógłby być globalny konflikt zbrojny – pozwoliłby on politykom uniknąć rozliczenia efektów ich działań, np. programów oszczędnościowych, które pogorszyły warunki życia w większości wysokorozwiniętych gospodarczo państw świata, a miliony bezrobotnych znalazłyby zatrudnienie w sektorach realizujących potrzeby armii.
Rok 2010 powtórką 1938

Noblista w dziedzinie nauk ekonomicznych z 2008 roku, Paul Krugman, w najnowszym tekście opublikowanym na początku września na łamach The New York Times, stawia tezę, że jeżeli administracja Obamy błyskawicznie nie wkroczy do gospodarki z nowymi programami pomocowymi, może znaleźć się w podobnym punkcie, jak w roku 1938. Wówczas, po kilku latach żmudnego podnoszenia się gospodarki po Wielkiej Depresji, w USA utrzymywało się wysokie bezrobocie, a Amerykanie opowiadali się przeciwko zwiększeniu wydatków rządu w celu poprawy kondycji firm. W ankiecie sporządzonej w marcu 1938 roku przez Instytut Gallupa, jako najlepszy sposób na pomoc przedsiębiorcom, 63 proc. pytanych wskazała obniżenie podatków, a tylko 15 proc. wyższe wydatki rządowe (21 proc. nie wskazało żadnej odpowiedzi). Obecnie klasa średnia w USA wywiera na Baracku Obamie podobną presję, jak w 1938 roku. na Franklinie Delano Roosevelcie, co najprawdopodobniej zaowocuje przedłużeniem o kilka lat większości ulg podatkowych wprowadzonych w 2001 roku przez administrację G. W. Busha, które miały wygasnąć w 2010 roku. Krugman sugeruje jednak, że kiedy mamy do czynienia z wyjątkowymi problemami, trzeba zastosować niekonwencjonalne rozwiązania.