Wybrać raty równe czy malejące?

Przeczytaj także: Kredytowy dylemat: raty stałe czy malejące?

W przypadku rat równych, rata całkowita przez cały czas jest na tym samym poziomie (jeżeli oprocentowanie jest stałe, dokonujemy spłat w walucie, w której zaciągnęliśmy kredyt oraz nie bierzemy pod uwagę prowizji i ewentualnych ubezpieczeń). Natomiast raty malejące charakteryzują się tym, że stała jest rata kapitałowa, zaś rata całkowita maleje wraz z kolejnymi miesiącami spłaty kredytu. Na przykładach z poniższych tabel przedstawiam różnicę w koszcie kredytu, biorąc pod uwagę zarówno różne kwoty kredytu, jak i okresy kredytowania.

Analizując podane w tabelach nr 2 i 3 przykłady liczbowe można zaobserwować następujące zależności:

1. W ramach tego samego okresu kredytowania wraz ze wzrostem kwoty kredytu zwiększa się różnica kosztu kredytu pomiędzy ratami równymi i malejącymi. Wyrażona jest ona sumą odsetek płaconych przez cały okres kredytowania. Szczególnie jest to widoczne w tabeli nr 2, gdzie przy kredycie na 250 000zł różnica ta wynosi 74 434,14zł, a przy kwocie kredytu równej 750 000zł zwiększa się do 248 108,76zł – tj. o ponad 200%.
2. Wraz ze wzrostem okresu kredytowania coraz korzystniejszy jest system rat malejących. Można to udowodnić porównując wyniki z tabeli nr 1 z tabelą nr 2 na przykładzie kredytu na 500 000zł. Przy okresie kredytowania równym 20 lat różnica w kwocie odsetek wynosi 68 33,59zł, natomiast przy kredycie na 30 lat ta różnica wzrasta do 148 868,27zł – czyli o ponad 100%.

Nasuwa się zatem pytanie: czy zawsze warto starać się o kredyt w systemie rat malejących? Moim skromnym zdaniem istnieje przynajmniej jeden wyjątek od tej reguły, mianowicie przy kredycie „Rodzina na Swoim” (RnS). Jest to związane z mechanizmem dopłat budżetu państwa – tj. państwo płaci za kredytobiorcę 50% odsetek przez pierwsze 8 lat kredytu. Dla lepszego zobrazowania różnicy posłużę się następującym przykładem: kredyt 500 000zł na 20 lat, oprocentowanie 6,5% na wybudowanie domu o powierzchni 70 m2 w dwóch rodzajach spłat równym i malejącym.

Z tabeli wynika m.in. następujący wniosek: suma dopłat jest w przypadku rat równych większa o ponad 10 000zł (tj. ok. 10%) w porównaniu z ratami malejącymi. Przy założeniu, że po 8 latach zrefinansujemy nasz kredyt na np. kredyt walutowy, tracimy 10 000zł dopłat, a musimy spłacać wyższe raty na początku okresu kredytowania.

Podsumowując, jeżeli tylko pozwala na to zdolność kredytowa, zasadnym jest wnioskowanie o kredyt w systemie rat malejących z uwagi na niezaprzeczalne oszczędności dotyczące kosztu takiego kredytu. Wspomniane oszczędności stają się wyraźniejsze wraz ze wzrostem kwoty kredytu oraz okresem spłaty. Wyjątkiem od tej zasady jest kredyt RnS, w którym, ze względu na dopłatę państwa korzystniejsza wydaje się spłata w ratach równych.

Dariusz Kret