Finanse gospodarstw domowych w III kw. 2013

Przeczytaj także: NBP: finanse gospodarstw domowych w IV kw. 2012

Obecna dynamika zadłużenia gospodarstw domowych z tytułu kredytów wynosi jedynie 2,3% r/r, przy czym już od roku utrzymuje się na poziomie poniżej 5%. Jeszcze bardziej niepokojąca jest sytuacja na rynku kredytów konsumenckich. Według danych NBP od ponad dwóch lat obserwowana jest ujemna dynamika zadłużenia gospodarstw domowych z tytułu kredytów konsumenckich i raczej nie należy spodziewać się szybkiego przełamania tej sytuacji w najbliższych miesiącach. Bardzo negatywny wpływ na dynamikę całego rynku kredytów dla gospodarstw domowych wywiera niestety załamanie na rynku kredytów mieszkaniowych. O ile w okresie największej hossy na rynku kredyt mieszkaniowy wzrastał kwartalnie nawet o 30 mld złotych, to w ostatnim kwartale przyrost ten wyniósł zaledwie niespełna 7 mld złotych.

Obecny niewielki wzrost wartości Barometru jest w głównej mierze spowodowany poprawą wskazań gospodarstw domowych w obszarze prognozy zakupu dóbr trwałego użytkowania. Pomimo, że prognozy te wciąż pozostają negatywne, znacząco poprawiły się względem poprzedniego kwartału. Biorąc pod uwagę, że finansowanie zakupu dóbr trwałych jest najczęstszą motywacją dla polskich gospodarstw domowych do sięgnięcia po kredyt, poprawa nastrojów w tym obszarze może wpłynąć na zwiększenie wykorzystania kredytu konsumpcyjnego na cele związane z zakupem dóbr trwałych. Sprzyjać temu będą zapewne również niskie stopy procentowe. Po serii obniżek ogłoszonych przez Radę Polityki Pieniężnej w ostatnich miesiącach powoli zaczęło spadać oprocentowanie kredytów konsumenckich dla gospodarstw domowych. Dotyczy to zarówno kredytów w rachunku, kart kredytowych, jak i kredytów gotówkowych.

Na wskazania Barometru KPF-IRG pozytywnie wpłynęła poprawa oczekiwań dotyczących przyszłej sytuacji finansowej gospodarstw domowych. Saldo dla tego pytania poprawiło się już trzeci kwartał z rzędu, sygnalizując, że zaczynają się zmniejszać obawy polskich gospodarstw domowych dotyczące ich sytuacji dochodowej w kolejnych miesiącach. To może być czynnikiem sprzyjającym zmniejszeniu powściągliwości w sięganiu po produkty kredytowe. Do poprawy Barometru KPF-IRG przyczyniło się również, aczkolwiek w niewielkim stopniu, zwiększenie skłonności do oszczędzania gospodarstw domowych. Jest to szczególnie korzystny sygnał dla kredytów, które wymagają wkładu własnego, czyli najczęściej dóbr o większej wartości, w tym mieszkań i samochodów.

Uwzględniając wskazania Barometru i konfrontując je z wciąż bardzo trudną sytuacją na rynku kredytów, można przypuszczać, że w kolejnych miesiącach rynek kredytów dla gospodarstw domowych będzie pozostawał w stagnacji, choć pojawiają się sygnały możliwej poprawy w tym zakresie.