"Krzysztofsf " <k...@g...SKASUJ-TO.pl> wrote in message
news:f6o1t5$4p6$1@inews.gazeta.pl...
>
> Zacytuj zapisy ustawowe, dotyczace korespondencji elektronicznej bez
> podpisu
> elektronicznego.

W moim swiecie nie wszystko jest regulowane ustawowo. Czy moglbys zacytowac
przepis mowiacy, ze kazda umowa zawarta za posrednictwem internetu musi byc
podpisana elektronicznie?

>
> podalem jednoznaczne regulacje bankowe, ty nie jestes w stanie podac NIC
> odnosnie
> innych regulacji prawnych, za wyjatkiem twierdzenia, ze masz racje.
> Odsylam jeszcze do twojego wlasnego linka, gdzie sa w odnosniku formy
> zawierania
> umow. Nie ma tam nic o formie, ktorej dotyczy dyskusja.
>

Sorki, ale jakos nie zauwazylem tych regulacji bankowych dotyczacych
zawierania umow. Moglbys jeszcz raz przypomiec?
Zapewne majacy inne zdanie sie myla... ;)

MK
Umowy zawieramy codziennie, bardzo często nie zdając sobie z tego sprawy.
Rozwój technik informatycznych sprawił, iż z obrotem gospodarczym spotkamy
się także w globalnej sieci. Z dnia na dzień powstają coraz to nowe
przedsiębiorstwa elektroniczne zwane potocznie e-binznesami.
Umowy zawieramy codziennie, bardzo często nie zdając sobie z tego sprawy.
Rozwój technik informatycznych sprawił, iż z obrotem gospodarczym spotkamy
się także w globalnej sieci. Z dnia na dzień powstają coraz to nowe
przedsiębiorstwa elektroniczne zwane potocznie e-binznesami.

Z internetową umową mamy do czynienia robiąc zakupy w e-sklepie, sprzedając
przedmiot na pasażu aukcyjnym czy zamawiając dostęp do płatnego serwisu
internetowego.

Umowa
Umowa jest czynnością prawną, w której uczestniczą co najmniej dwie strony.
Jej niezbędnym elementem jest konsens, czyli porozumienie stron. Warunkiem
skuteczności umowy jest złożenie zgodnych oświadczeń woli. Oświadczeniem
woli jest natomiast każde zachowanie się człowieka, które jest dostatecznie
jasne i zrozumiałe, zmierzające do wywołania określonego skutku prawnego.
Oświadczenia woli mogą być składane ustnie, pisemnie a także w sposób
dorozumiany (milczący).

Jako przykład umowy milczącej można podać zakupy w księgarni. Umowa zostaje
zawarta z chwilą, gdy dokonany zostanie wybór określonej pozycji, za którą
potem księgarz pobiera odpowiednią sumę tytułem ceny.

Zgodność oświadczeń woli wyraża się nie tyle przez literalne brzmienie
danego dokumentu, jeżeli taki istnieje, ile zgodny zamiar stron. Oznacza to,
że w przypadku powstania dyssensu, tj. różnicy między wolą stron a jej
przejawem, umowa nie dochodzi do skutku.

Skutkiem prawnym jaki następuje w przypadku dokonania czynności prawnej jest
zawiązanie, zmiana lub rozwiązanie stosunku prawnego. Jeżeli czynnością
prawną jest umowa, mamy do czynienia ze stosunkiem zobowiązaniowym. Jego
podmiotami są strony umowy, w prawie zobowiązań nazywane dłużnikiem i
wierzycielem. Przedmiotem jest określone świadczenie polegające na działaniu
(np. zapłata sumy pieniężnej, wykonanie dzieła) lub zaniechaniu (czyli
niepodejmowaniu określonego działania), którego może domagać się od dłużnika
wierzyciel. Treścią stosunku zobowiązaniowego są uprawnienia wierzyciela
oraz skorelowane z nimi obowiązki dłużnika.

Zasada swobody umów
Zasada ta wyraża się przez możliwość zawarcia dowolnej umowy z dowolnym
kontrahentem w dowolnym czasie. Jej granice wyznaczone są przez art. 58 § 1
KC w myśl którego czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu
obejście ustawy jest nieważna oraz art. 3531 KC stanowiący, że strony
zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby
jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku,
ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Stroną umowy może być osoba fizyczna, osoba prawna (np. spółka akcyjna) oraz
jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, lecz z przyznaną
zdolnością prawną (np. spółki osobowe takie jak spółka jawna, komandytowa).

Zasada swobody umów jest generalną zasadą przyświecającą obrotowi
gospodarczemu, na podstawie której przedsiębiorcy dokonują modyfikacji,
uzupełnień postanowień umów typowych regulowanych przepisami Kodeksu
cywilnego oraz w sposób dowolny kształtują stosunki prawne przez tworzenie
umów mieszanych bądź nienazwanych.

Umowy typowe (nazwane), to takie których definicje oraz główne postanowienia
zawarte są w KC w Księdze trzeciej. Umowy nazwane, które często spotykamy na
co dzień to np. umowa sprzedaży czy przewozu.

Jeżeli strony połączą w ramach jednej czynności prawnej elementy z co
najmniej dwóch umów typowych, to mówimy o umowie mieszanej. Taką umową jest
np. umowa świadczenia usług typowych dla umowy zlecenia w zamian z wykonanie
określonego dzieła. Będzie to oczywiście połączenie umowy zlecenia z umową o
dzieło.

Umową nienazwaną jest natomiast taka czynność prawna, której treść nie jest
tożsama w wystarczającym stopniu z żadną umową typową. Dla przykładu umową
nienazwaną jest umowa know-how, franchisingu czy factoringu. Niegdyś taką
umową była umowa leasingu. Obecnie regulują ją przepisy art. 7091-70918 KC.

Umowy adhezyjne
Ich stosowanie wykształciło się w związku z masowym zawieraniem umów przez
duże organizacje gospodarcze, którym można przypisać nadrzędną rolę w danej
sferze obrotu gospodarczego ze względu na pozycję ekonomiczną. Zawieranie
umów adhezyjnych (przystąpienia) polega na akceptacji ustalonych przez
silniejszą stronę warunków. Druga strona, zazwyczaj klient, ma do wyboru
tylko dwa wyjścia; albo zawrze umowę albo nie. Bardzo często przy zawieraniu
umów adhezyjnych stosowane są ogólne warunki umów czy regulaminy. Te wzorce
umowne wiążą obie strony, co do zasady, jeżeli zostały doręczone najpóźniej
przy zawarciu umowy.

Umowę adhezyjną zawieramy np. z operatorem telefonii komórkowej. Zanim
abonent podpisze umowę o świadczenie usług zostaje mu wręczony regulamin
świadczenia tych usług. Klient podpisuje w takim przypadku jedynie
formularz, w którym zawarte zostały dane osobowe stron oraz charakterystyka
usługi.

Jeżeli mamy do czynienia ze wzorcem umowy w postaci elektronicznej, wówczas
powinien być on udostępniony drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki
sposób, aby możliwe było jego przechowywanie i odtwarzanie w zwykłym toku
czynności (art. 384 § 4 KC).

Jako przykład stosowania elektronicznego wzorca umowy można podać
rejestrację na forum dyskusyjnym. Zazwyczaj każde wartościowe internetowe
forum umożliwia wymianę poglądów tylko między zarejestrowanymi
użytkownikami. Przystąpienie do takiej społeczności również jest umową. Jej
stronami są tu właściciel forum oraz osoba przystępująca. Warto zwrócić
uwagę czy regulamin został udostępniony przed wysłaniem formularza
rejestracyjnego oraz czy możliwe jest jego przetwarzanie i odtwarzanie bez
konieczności posiadania odpowiedniego programu informatycznego czy sprzętu.

Wzorzec wydany w czasie trwania stosunku prawnego wiąże strony, pod
warunkiem że zostały spełnione określone wymagania określone w art. 384 KC
(dostarczenie wzorca drugiej stronie) i strona nie wypowie umowy w
najbliższym terminie wypowiedzenia.

W przypadku umów zawieranych z konsumentami postanowienia umowne ustalane
przez jedną ze stron w formie wzorca umowy nie wiążą kontrahenta konsumenta,
jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi
obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Są to tzw. niedozwolone
postanowienia umowne, których katalog znajduje się w art. 3853 KC. Katalog
ten jest katalogiem otwartym wskazującym przykładowe, typowe postanowienia
związane z zawarciem i wykonaniem umowy, jej zmianą czy rozwiązaniem, a
także odpowiedzialnością stron.

Zgodnie z uregulowaniem kodeksowym konsumentem jest osoba fizyczna
dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością
gospodarczą lub zawodową (art. 221 KC).

Do niedozwolonych klauzul umownych zalicza się m.in. postanowienia, które:
a) wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta
za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania,
b) przewidują postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości
zapoznać się przed zawarciem umowy;
c) przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej
interpretacji umowy;
d) uprawniają kontrahenta konsumenta do jednostronnej zmiany umowy bez
ważnej przyczyny wskazanej w umowie;
e) wyłączają jurysdykcję sądów polskich albo narzucają rozpoznanie sprawy
przez sąd który nie jest miejscowo właściwy.

Forma umowy
W myśl art. 60 KC wola osoby zawierającej umowę może być wyrażona przez
każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny,
w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej.

W polskim prawie wyróżnia się następujące formy czynności prawnych:
a) zwykła forma pisemna,
b) z poświadczeniem daty,
c) z poświadczeniem podpisu,
d) akt notarialny,
e) forma elektroniczna.

Nie każda umowa może zostać zawarta z pominięciem określonej formy.
Niedostosowanie się w tym zakresie do przepisów ustawy lub umowy może
skutkować nawet nieważnością dokonanej czynności prawnej. Tak będzie, jeżeli
umowa sprzedaży przedsiębiorstwa zawarta zostanie w zwykłej formie pisemnej,
ponieważ ustawa stanowi, że zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa albo
ustanowienie na nim użytkowania powinno być dokonane w formie pisemnej z
podpisami notarialnie poświadczonymi (art. 751 § 1 KC).

W przypadku zwykłej formy pisemnej jej niezachowanie, co do zasady, powoduje
niedopuszczalność przeprowadzenia dowodu ze świadków oraz z przesłuchania
stron na fakt dokonania czynności prawnej (art. 74 § 1 KC). Od tej zasady
przewidziane zostały jednak trzy wyjątki, mianowicie:
1) jeżeli strony wyrażą na to zgodę,
2) jeżeli zażąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą,
3) jeżeli fakt dokonania czynności prawnej uprawdopodobniony jest za pomocą
pisma.

Inna sytuacja ma miejsce w przypadku, gdy określona forma zastrzeżona
została przez ustawę lub strony umowy ad solemnitatem bądź ad eventum.
Jeżeli mamy do czynienia z zastrzeżeniem pod rygorem nieważności (ad
solemnitatem), wówczas niezachowanie wymaganej formy skutkuje nieważnością
czynności prawnej. Natomiast konsekwencją niezachowania formy zastrzeżonej
dla wywołania skutków prawnych (ad eventum) jest nie nieważność czynności
prawnej, lecz nie nastąpienie tych skutków, które nastąpiłyby gdyby wymagana
forma została zachowana.

Forma elektroniczna
Czynności prawnej w formie elektronicznej można dokonać w dwojaki sposób, z
bezpiecznym podpisem elektronicznym lub bez niego. Różnica polega na tym, że
ten pierwszy sposób jest równoważny z oświadczeniem woli złożonym w formie
pisemnej z własnoręcznym podpisem (zob. art. 78 § 2 KC i art. 5 ust. 2
ustawy z 18.9.2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450 ze
zm.), zwanej dalej ustawą). Oznacza to, że normy prawne przewidziane dla
formy pisemnej stosuje się odpowiednio do formy elektronicznej opatrzonej
bezpiecznym podpisem.

Podpis elektroniczny w rozumieniu Ustawy to dane w postaci elektronicznej,
które wraz z innymi danymi, do których zostały dołączone lub z którymi są
logicznie powiązane, służą do identyfikacji osoby składającej podpis
elektroniczny (art. 3 pkt 1 ustawy), natomiast bezpieczny podpis
elektroniczny to podpis elektroniczny, który:
a) jest przyporządkowany wyłącznie do osoby składającej ten podpis,
b) jest sporządzany za pomocą podlegających wyłącznej kontroli osoby
składającej podpis elektroniczny bezpiecznych urządzeń służących do
składania podpisu elektronicznego i danych służących do składania podpisu
elektronicznego,
c) jest powiązany z danymi, do których został dołączony, w taki sposób, że
jakakolwiek późniejsza zmiana tych danych jest rozpoznawalna (art. 3 pkt 2
ustawy).

By podpis elektroniczny był bezpieczny musi być weryfikowany przy pomocy
ważnego certyfikatu wydanego przez odpowiednią, akredytowaną instytucję.

Zawarcie umowy bez wykorzystania bezpiecznego podpisu elektronicznego,
generalnie rzecz ujmując, nie powoduje jej nieważności. Forma elektroniczna
opatrzona zwykłym podpisem elektronicznym nie ma jedynie tej doniosłości co
forma elektroniczna kwalifikowana. Tak wiec utrudnione będzie w takim
przypadku, zgodnie z art. 74 § 1 KC, przeprowadzenie w razie sporu (np.
przed sądem) dowodu z przesłuchania świadków lub stron na fakt dokonania
czynności prawnej.

Nic jednak nie stoi na przeszkodzie by za dowody posłużyły określone dane
informatyczne, które dają podstawę by sądzić iż taka czynność miała miejsce.
Może to być np. wiadomość elektroniczna, która przyszła z serwera drugiej
strony. Taki e-mail zawiera w sobie informacje, za pomocą których można
zidentyfikować jej nadawcę.

Oferta i jej przyjęcie
Każda umowa składa się z co najmniej dwóch oświadczeń woli. W przypadku tego
sposobu zawierania umów są nimi oferta oraz oświadczenie o jej przyjęciu.
Oferta winna zawierać istotnie postanowienia umowy, do zawarcia której
zmierza oferent. Jeżeli brak któregoś z istotnych elementów przyjmuje się,
że nie jest to oferta a zaproszenie do zawarcia umowy. Różnica między nimi
polega na tym, że nadawca nie jest związany postanowieniami zawartymi w
wysłanym oświadczeniu.

Oferta może być złożona do oznaczonego i nieoznaczonego kręgu odbiorców. W
Internecie najczęściej wykorzystywanymi metodami do składania ofert są
strona internetowa i poczta elektroniczna.

Oferta złożona do konkretnego odbiorcy
Za chwilę złożenia oferty w postaci elektronicznej poczytuje się moment, gdy
została wprowadzona do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, by
adresat mógł zapoznać się z jej treścią (art. 61 § 2 KC). W przypadku
e-maila z ofertą handlową, za moment złożenia propozycji zawarcia umowy
przyjmuje się chwilę, gdy wiadomość zostanie skutecznie wysłana, tzn. gdy
dotrze na serwer poczty adresata.

Taka oferta wiąże składającego do czasu w którym składający ofertę mógł
otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia, chyba że okres
ważności oferty został przez oferenta określony. Jeżeli jednak owo
opóźnienie wynika z przyczyn niezależnych od oblata, wówczas umowa dochodzi
do skutku pod warunkiem, że oświadczenie woli zostało wysłane we właściwym
czasie.

Oferta złożona do nieoznaczonego odbiorcy
Oferty adresowane do nieoznaczonego kręgu odbiorców (ad incertas personas)
zamieszczane są zazwyczaj na stronach internetowych. Oferta złożona w ten
sposób wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej
otrzymanie. Owo potwierdzenie nie jest oświadczeniem woli, którego efektem
jest zawarcie umowy, ma natomiast charakter oświadczenia wiedzy, które
skutkuje związaniem oferenta złożoną propozycją (zob. art. 661 § 1 KC).

Rozpatrując funkcjonowanie sklepów internetowych można dojść do wniosku, że
potwierdzeniem otrzymania oferty jest umieszczenie danego produktu w
wirtualnym koszyku zakupów, pod warunkiem jednak że najpóźniej z chwilą
opuszczenia stron internetowych elektronicznego sklepu możliwa będzie
identyfikacja odbiorcy przez oferenta. Oświadczeniem woli będzie natomiast
złożenie zamówienia.

Zgodnie art. 661 § 2 KC przedsiębiorca, który składa ofertę do
nieoznaczonego kręgu odbiorców obowiązany jest przed jej zawarciem
poinformować drugą stronę w sposób zrozumiały i jednoznaczny o:
- czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy,
- skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty,
- zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez
przedsiębiorcę drugiej stronie treści zwieranej umowy,
- metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów
we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie,
- językach, w których umowa może być zawarta,
- kodeksach etycznych, które stosuje, oraz o ich dostępności w postaci
elektronicznej.

Odwołanie oferty
Co do zasady odwołanie oświadczenia woli skuteczne jest wówczas gdy dotrze
do adresata wcześniej bądź w tym samym czasie co oświadczenie woli (zob.
art. 61 KC). Biorąc pod uwagę fakt, iż każda wiadomość e-mail opatrywana
jest zarówno datą jak i dokładną godziną, wnioskować można iż otrzymanie w
tym samym czasie oświadczenia woli i jego odwołania jest praktycznie
niemożliwe. Natomiast wcześniejsze dotarcie informacji o odwołaniu oferty od
jej samej wskazuje na to, że odwołanie to zostało wysłanie przez oferenta
wcześniej, zanim została wysłana oferta, co z kolei pozbawione jest sensu.

Inaczej jest, gdy oferentem i oblatem jest przedsiębiorca. Art. 662 § 1 KC
stanowi bowiem, iż w stosunkach między przedsiębiorcami oferta może zostać
odwołana, jeżeli oświadczenie o odwołaniu zostało złożone drugiej stronie
przed wysłaniem przez nią oświadczenia o przyjęciu oferty. Odwołać oferty
nie można, jeżeli wynika to z jej treści lub określono termin przyjęcia.

Przyjęcie oferty
Podobnie jak jej złożenie jest oświadczeniem woli. Przyjęcie oferty może
objawić się albo przez złożenie oświadczenia o przyjęciu oferty, albo
przystąpieniem do wykonania umowy przez drugą stronę w odpowiednim czasie.

Do złożenia oświadczenia o przyjęciu oferty stosuje się ogólne zasady
wynikające z art. 61 KC. Jeżeli oświadczenie zostało wyrażone w postaci
elektronicznej skuteczne jest, gdy zostało wprowadzone do środka komunikacji
w taki sposób aby osoba, do której jest kierowane, mogła zapoznać się z jego
treścią. W pozostałych przypadkach przyjmuje się, iż oświadczenie, które ma
być złożone danej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki
sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.

Przystąpienie do wykonania umowy bez składania oświadczenia o przyjęciu
oferty ma zastosowanie, gdy nie jest ono wymagalne, w szczególności gdy
składający ofertę chce niezwłocznego wykonania umowy. Wiąże się to ze
spełnieniem świadczenia, do realizacji którego, w przypadku zawarcia umowy,
strona jest zobowiązana. Jako przykład można podać zrealizowanie przelewu
kwoty stanowiącej cenę zamówionego towaru.

Bierne zachowanie oblata, co do zasady, może zobowiązywać jedynie wówczas,
gdy jest on przedsiębiorcą i pozostaje ze składającym ofertę w stałych
stosunkach gospodarczych. W takiej sytuacji brak niezwłocznej odpowiedzi
poczytuje się za przyjęcie oferty (zob. art. 682 KC).

Czas i miejsce zawarcia umowy
Zgodnie z art. 70 i 71 przywoływanego już niejednokrotnie Kodeksu cywilnego,
w razie wątpliwości, umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania
przez składającego oświadczenia o jej przyjęciu bądź w chwili przystąpienia
przez drugą stronę do wykonania umowy. Jeżeli chodzi o miejsce przyjmuje
się, że właściwe jest miejsce otrzymania przez składającego ofertę
oświadczenia o jej przyjęciu albo miejsce zamieszkania bądź siedziby
składającego ofertę w chwili zawarcia umowy.

Aukcja, przetarg
Aukcje w Internecie spopularyzowały internetowe domy aukcyjne, za
pośrednictwem których duża rzesza internautów kupuje i sprzedaje różne
przedmioty. Konsekwencją uczestnictwa w aukcji, przetargu może być zawarcie
umowy. Składane w ich toku oświadczenia woli co do zasady wiążą, jeżeli
zostaną wybrane.

Ogłoszenie aukcji, przetargu
Jest to etap inicjujący proces zmagań oferentów działających w celu zawarcia
określonej umowy. Ogłoszenia dokonuje osoba zamierzająca zawrzeć umowę albo
inny podmiot - zazwyczaj przedsiębiorca zajmujący się tego typu
działalnością - który działa na zlecenie takiej osoby.
Organizator w ogłoszeniu powinien określić czas, miejsce, przedmiot oraz
warunki aukcji albo przetargu albo sposób udostępnienia tych warunków (art.
701 § 2 KC).

Postanowienia ogłoszenia oraz warunki aukcji albo przetargu obowiązują
organizatora od chwili ich udostępnienia, natomiast oferenta od chwili
złożenia oferty, jednak pod warunkiem, że została ona złożona zgodnie z
ogłoszeniem. Ogłoszenie i warunki mogą ulegać zmianie, zostać odwołane tylko
wówczas, gdy zastrzeżono to w ich treści (art. 701 § 3 KC).

Przebieg aukcji
Aukcja jest procesem, w którym uczestnicy składają oferty w celu zawarcia
umowy. W myśl art. 702 § 1 KC oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać,
gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że
w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej. Zatem złożenie oferty
korzystniejszej skutkuje eliminacją poprzedniej i związaniem oferenta do
czasu przebicia, o ile to nastąpi, albo zakończenia aukcji.

Uczestnicy aukcji komunikują się z organizatorem za pomocą środków
bezpośredniego porozumiewania się w sposób ustalony bądź dorozumiany. Za
złożenie oferty podczas licytacji przyjąć można np. podniesienie dłoni czy
zaoferowanie odpowiednio wyższej ceny w internetowym serwisie aukcyjnym.

Aukcje kończy się tradycyjnym przybiciem następującym po trzykrotnym
wezwaniu, którego celem jest potwierdzenie, że dany licytant zaoferował
najkorzystniejszą zazwyczaj cenę albo z upływem oznaczonego czasu, jak to ma
miejsce w aukcjach internetowych.

Przebieg przetargu
Przetarg w odróżnieniu od aukcji nie jest procesem, podczas którego
uczestnicy porozumiewają się w sposób ciągły z organizatorem do czasu
zamknięcia. Wiąże się to m.in. z brakiem wiedzy o ofertach pozostałych
uczestników. Podobnie jak przy aukcji oferta złożona w toku przetargu
przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta albo gdy przetarg został
zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu
zastrzeżono inaczej (art. 703 § 1 KC).

Organizator po przeprowadzeniu przetargu obowiązany jest niezwłocznie
powiadomić na piśmie uczestników przetargu o jego wyniku albo o zamknięciu
przetargu bez dokonania wyboru (art. 703 § 2 KC).

Wadium
Wadium pełni rolę zabezpieczenia na wypadek niezgodnego z obowiązującymi
normami postępowania kontrahenta. Najczęściej ma postać określonej sumy
pieniężnej. Zastrzeżenie wadium w warunkach aukcji albo przetargu wywiera
następujące skutki:

1.. Bez wpłaty wadium nie ma możliwości uczestnictwa w przetargu (art. 704
§ 1 KC). Wadium po zakończeniu aukcji lub przetargu podlega zwrotowi a jeśli
wadium miało postać zabezpieczenia, wówczas zabezpieczenie to wygasa.
2.. Jeżeli po zakończeniu aukcji albo przetargu od zawarcia umowy uchyla
się uczestnik aukcji lub przetargu, którego oferta została wybrana, wówczas
organizator może zachować wpłacone wadium albo dochodzić zaspokojenia z
przedmiotu zabezpieczenia. Jeżeli natomiast organizator aukcji albo
przetargu uchyla się od zawarcia umowy, ich uczestnik, którego oferta
została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia
szkody (art. 704 § 2 KC).
Unieważnienie umowy
Do unieważnienia umowy może dojść w przypadku wpłynięcia na wynik aukcji,
przetargu przez stronę umowy lub inną osobę, jeśli działała w sposób
sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Żądanie unieważnienia umowy
przysługuje organizatorowi oraz uczestnikowi danego procesu. Jeżeli umowa
została zawarta na cudzy rachunek, jej unieważnienia może żądać także, ten
na czyj rachunek umowa została zawarta, lub dający zlecenie (art. 705 § 1
KC). Uprawnienie to wygasa po miesiącu od chwili, kiedy uprawniony
dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednaj niż
po roku od dnia zawarcia umowy.

Negocjacje
Negocjacje to proces, podczas którego przedsiębiorcy zdążają do wypracowania
stanowisk, warunków na jakich zostanie zawarta przyszła umowa. Podczas
negocjacji strony wzajemnie "docierają" swe stanowiska osiągając w efekcie
konsensus.

Art. 72 § 1 KC stanowi, że jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia
oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co
do wszystkich postanowień umowy, które były przedmiotem negocjacji.

Negocjacje można rozpocząć na wiele sposobów. Najczęściej stosowanym jest
zwrócenie się z określoną propozycją do osoby, z którą chce się zawrzeć
określony stosunek prawny. Nic nie stoi na przeszkodzie by w toku negocjacji
strony składały sobie oferty, które jeżeli zostaną przyjęte, będą
obowiązywać strony umowy.

Wracając do § 1 art. 72 Kodeksu umowa negocjacyjna zostaje zawarta, gdy
strony umówią się co do postanowień będących przedmiotem negocjacji. Nie
koniecznie wiązać się to będzie z ustalaniem elementów przedmiotowo
istotnych (essentialia negotii) dla danego stosunku prawnego. Jako przykład
można podać fakt iż umowa sprzedaży wymaga ustalenia ceny rzeczy
sprzedawanej, jednak odbiorca może się z nią zgadzać a chce jedynie innego
niż zaproponowany terminu i sposobu dostawy towaru. Wówczas przedmiotem
negocjacji nie jest cena a wspomniany sposób i termin dostawy.

Odpowiedzialność stron
Wynika z etyki prowadzenia jakiejkolwiek działalności oraz dobrych
obyczajów. Sankcjonowane są przez ustawę takie zachowania jak:

a) prowadzenie negocjacji z naruszeniem dobrych obyczajów,
b) prowadzenie negocjacji bez zamiaru zawarcia umowy,
c) ujawnianie i przekazywanie informacji drugiej strony obarczonych klauzulą
poufności,
d) wykorzystywanie dla własnych celów poufnych informacji drugiej strony.

Zachowanie godzące w interesy drugiej strony mające miejsce w związku z
faktem podjęcia negocjacji (tu wskazane w punktach a i b) określa się mianem
culpa in contrahendo. Takie działania wiążą się z odpowiedzialnością
odszkodowawczą w ramach ujemnego interesu umowy. Oznacza to obowiązek
naprawienia rzeczywistej szkody (damnum emergens), która powstała w związku
z prowadzeniem negocjacji (zob. art. 72 § 2 KC).

Odszkodowania za culpa in contrahendo można żądać za wydatki poniesione na
np. najem sal konferencyjnych, w których odbywały się spotkania
negocjacyjne, koszty podróży, posiłków.

Pełna odpowiedzialność, tzn. zarówno za poniesione straty jak i utracone
korzyści, przewidziana została dla dwóch ostatnich przypadków (pkt c i d)
ale pod warunkiem, że nie miało miejsca uzgodnienie wyłączające
odpowiedzialność którejś ze stron (zob. art. 721 § 1 KC). Poszkodowany na
podstawie § 2 art. 721 KC może żądać naprawienia szkody lub wydania korzyści
uzyskanych w związku z faktem popełnienia czynu zabronionego.

W tym przypadku poszkodowany może dochodzić nie tylko naprawienie
rzeczywistej szkody ale także kompensaty za np. spadek wartości firmy,
niezrealizowanie danego przedsięwzięcia.