Na jednej z grup toczy sie dyskusja, czy praktykowana jest i jakie ma
podstawy prawne szczególne formy egzekucji komorniczej (choć w istocie
dotyczy to także innych form egzekucji) z rachunku bankowego, a konkretnie
egzekucji z jedynie uprawnień do zaciągania kredytu w ramach rachunku
bankowego, czy tez limitu kredytowego w wdanej do rachunku bankowego karty
kredytowej. Prezetowane sa stanowiska, iz jest to bezprawne (w istocie bez
uzasadnienia), jak również, że można to robic, przy zachowaniu szczególnych
warunków.
W uzasadnieniu przedstawiono 2 opinie prawne:

1.
(krzaczki ponizej nie z mojej winy)
Zaj?cie wierzytelno?ci o wyp?at? kredytu

Odr?bnym zagadnieniem jest mo?liwo?? zaj?cia wierzytelno?ci o wyp?at?
gotówkow? lub dokonanie rozliczenia pieni??nego wynikaj?ca z umowy
kredytu w rachunku bankowym.
W literaturze panuje pogl?d zak?adaj?cy, ?e organ egzekucyjny mo?e
dokona? zaj?cia wy?ej wymienionej wierzytelno?ci18. Rzeczone zaj?cie nie
mo?e by? wyprowadzane z zaj?cia rachunku bankowego i musi by? dokonane
odr?bnym aktem19. W tym przypadku zastosowanie znalaz?yby przepisy art.
895 KPC i n. dotycz?ce egzekucji z innych wierzytel­no?ci.

Do skutków takiego zaj?cia stosuje si? odpowiednio z mocy art. 902 KPC
przepis art. 887 KPC. W zwi?zku z tym, w doktrynie wyra?ono pogl?d
zak?adaj?cy, ?e je?li posiadacz rachunku bankowego mo?e doprowadzi? do
powstania zad?u?enia w tym rachunku na podstawie umowy kredytu w
rachunku bankowym, to takie uprawnienie przechodzi na wierzyciela20.
Wierzyciel móg?by domaga? si? zatem wyp?aty gotówkowej lub dokonania
rozliczenia pieni??nego do wysoko?ci limitu kredytowego.

Prezentowane jest równie? inne stanowisko, zgodnie z którym powy?szych
czynno?ci nie mo?e dokona? egzekwuj?cy wierzyciel z mocy samego zaj?cia.
Organ egzekucyjny mo?e jednak dokona? zaj?cia wierzytelno?ci o wyp?at?
gotówkow? lub dokonanie rozliczenia pieni??nego do wysoko?ci kwoty
udzielonego kredytu w rachunku bankowym wtedy, gdy d?u?nik z?o?y
stosowne polecenie przeprowadzenia rozliczenia pieni??nego lub wyp?aty
gotówkowej ponad saldo21.

Przytoczony powy?ej pogl?d wydaje si? b??dny. Pod­kre?li? nale?y, ?e
zaj?cie wierzytelno?ci z umowy kredytu w rachunku bankowym dotyczy
istniej?cej wierzytelno?ci, a nie maj?cej dopiero powsta? wskutek
dyspozycji kredytobiorcy. Wierzytelno?? o wyp?at? kwoty kredytu powstaje
z chwil? oddania przez bank do dyspozycji ?rodków pieni??nych i jako
taka podlega zaj?ciu. Nie mo?na zatem twierdzi?, ?e organ egzekucyjny
mo?e dokona? zaj?cia rzeczonej wierzytelno?ci dopiero w razie z?o?enia
przez kredytobiorc? dyspozycji dokonania rozliczenia pieni??nego lub
wyp?aty gotówkowej ponad saldo rachunku, skoro wierzytelno?? ta powstaje
z chwil? zawarcia umowy kredytu w rachunku bankowym, a nie z chwil? z?o?
enia stosownej dyspozycji. W zwi?zku z tym wyra?nie nale?y podkre?li?, ?
e uprawnienie posiadacza do powstania zad?u?enia w rachunku bankowym
wynikaj?ce z umowy kredytu w rachunku bankowym przechodzi na wierzyciela
egzekwuj?cego, a zatem ten?e wierzyciel mo?e ??da? wyp?aty gotówkowej
lub rozliczenia pieni??nego do wysoko?ci limitu kredytowego z uwagi na
odpowiednie stosowanie art. 887 KPC do zaj?cia z innych wierzytelno?ci
(art. 895 KPC i n.).

Powy?sza teza mo?e wydawa? si? dyskusyjna, jednak w ?wietle
obowi?zuj?cego stanu prawnego, w szczególno?ci art. 902 KPC nakazuj?cego
do skutków zaj?cia stosowa? odpowiednio art. 877 KPC, brak jest
argumentów prawnych przemawiaj?cych przeciwko przej?ciu na wierzyciela
egzekwuj?cego uprawnienia posiadacza rachunku ? kredytobiorcy do
powstania zad?u?enia w rachunku bankowym, wynikaj?cego z umowy kredytu w
rachunku bankowym, w razie zaj?cia wierzytelno?ci o wyp?at? kredytu.
Zaj?cie wierzytelno?ci o wyp?at? kredytu a wypowiedzenie umowy kredytu w
rachunku bankowym

Na kanwie rozwa?a? na temat zaj?cia wierzytelno?ci z umowy kredytu w
rachunku bankowym powstaje pytanie, czy kredytodawca w razie zaj?cia tej
wierzytelno?ci mo?e wypowiedzie? umow? na podstawie art. 75 ust. 1
PrBank, ze wzgl?du na utrat? zdolno?ci kredytowej kredytobiorcy.

Skoro w stosunku do kredytobiorcy prowadzone jest post?powanie
egzekucyjne, na skutek którego dokonano zaj?cia wierzytelno?ci
wynikaj?cej z umowy kredytu w rachunku bankowym, w?tpliwe jest, aby
kredytobiorca posiada? zdolno?? do sp?aty zaci?gni?tego kredytu wraz z
odsetkami w terminach okre?lonych w umowie. Trzeba mie? tak?e na uwadze
fakt, ?e w przypadku prowadzenia post?powania egzekucyjnego, w trakcie
którego dokonano zaj?cia wierzytelno?ci z umowy kredytu w rachunku
bankowym, zapewne zaj?ta zostanie tak?e wierzytelno?? z rachunku
bankowego. W konsekwencji ka?da wp?ata kwoty ?rodków pieni??nych na
rachunek bankowy d?u?nika egzekwowanego b?dzie musia?a zosta? przekazana
komornikowi. W wyniku wykonania przez bank tego obowi?zku kredyt w
rachunku bankowym nie b?dzie móg? zosta? sp?acony.

Z uwagi na powy?sze bezsporne jest, ?e kredytobiorca nie b?dzie posiada?
zdolno?ci kredytowej, a w rezultacie bank b?dzie móg? skorzysta? z
uprawnienia do wypowiedzenia umowy na podstawie art. 75 ust. 1 PrBank.

Wydaje si? jednak, ?e takie wypowiedzenie, w przypadku dokonania zaj?cia
wierzytelno?ci o wyp?at? kredytu, narusza?oby interesy wierzyciela
egzekwuj?cego. Nale?y zatem postawi? pytanie, czy normy prawne
reguluj?ce post?powanie egzekucyjne nie daj? argumentów przeciwko
takiemu wypowiedzeniu przez kredytodawc? ? bank umowy kredytu w rachunku
bankowym?

W razie zaj?cia wierzytelno?ci o wyp?at? kredytu wynikaj?cej z umowy
kredytu w rachunku bankowym, podobnie jak w przypadku zaj?cia
wierzytelno?ci z rachunku bankowego, wi?kszo?? obowi?zków z
przeprowadzeniem post?powania egzekucyjnego przechodzi na bank22.
W?a?ciwie to bank w toku prowadzonej egzekucji jest wykonawc?
post?powania egzekucyjnego23.

Zgodnie z tre?ci? przepisu art. 896 KPC, d?u?nik zostaje zawiadomiony
przez komornika, ?e nie wolno mu odbiera? ?adnego ?wiadczenia ani
rozporz?dza? zaj?t? wierzytelno?ci?, natomiast w stosunku do d?u?nika
zaj?tej wierzytelno?ci, czyli w tym wypadku kredytodawcy, komornik
kieruje zakaz ?wiadczenia do r?k d?u?nika egzekwowanego, a tak?e nakaz
z?o?enia go komornikowi lub do depozytu s?dowego24. Norma zawarta w art.
896 KPC nie przystaje jednak do realiów zwi?zanych z zaj?ciem
wierzytelno?ci o wyp?at? gotówkow? lub dokonanie rozliczenia pieni??nego
wynikaj?c? z umowy kredytu w rachunku bankowym. Trudno bowiem wymaga? od
kredytodawcy, aby w przypadku, gdy saldo rachunku wynosi zero, przekaza?
komornikowi lub z?o?y? do depozytu s?dowego kwot? w wysoko?ci
przyznanego limitu kredytu, doprowadzaj?c do powstania zad?u?enia, a tym
samym dzia?aj?c w gruncie rzeczy na w?asn? szkod?. Niemniej jednak,
je?li zostanie dokonane zaj?cie wierzytelno?ci o wyp?at? kwoty kredytu,
a wierzyciel egzekwuj?cy, zgodnie ze swoim uprawnieniem wynikaj?cym z
art. 887 § 1 w zw. z art. 902 KPC, z?o?y stosown? dyspozycj? wyp?aty
gotówkowej lub dokonania rozliczenia pieni??nego do wysoko?ci limitu
kredytowego, bank ? kredytodawca jest zobowi?zany wykona? tak?
dyspozycj?.

W wypadku wypowiedzenia umowy kredytu w ra­- chunku bankowym przez
kredytodawc? na podstawie art. 75 ust. 1 PrBank, w sytuacji gdy zosta?o
dokonane zaj?cie wierzytelno?ci o wyp?at? kredytu, takie wypowiedzenie
udaremni?oby mo?liwo?? prowadzenia egzekucji w odniesieniu do powy?szej
wierzytelno?ci. W zwi?zku z tym, wierzyciel egzekwuj?cy zosta?by
pozbawiony mo?liwo?ci zaspokojenia si? z tej wierzytelno?ci. Nie móg?by
bowiem z?o?y? stosownej dyspozycji wyp?aty gotówkowej lub dokonania
rozliczenia pieni??nego do wysoko?ci limitu kredytu, które to
uprawnienie uzyskuje na podstawie art. 887 § 1 w zw. z art. 902 KPC.

Z kolei, w wypadku takiego wypowiedzenia, nale?a?oby tak?e rozwa?y?
odpowiedzialno?? banku ? kredytodawcy, albowiem stosuj?c przepis art.
886 § 3 w zw. z art. 902 KPC, kredytodawca ponosi?by odpowiedzialno?? za
wyrz?dzon? przez takie wypowiedzenie wierzycielowi egzekwuj?cemu szkod?.
Norma zawarta w art. 886 § 3 KPC, stosowana w przypadku egzekucji z
wierzytelno?ci o wyp?at? kredytu na podstawie normy zawartej w art. 902
KPC, przewiduje odpowiedzialno?? kredytodawcy w sytuacji, gdy
przyk?adowo w inny sposób naruszy? obowi?zki wynikaj?ce z zaj?cia. Takim
?innym sposobem? mog?oby by? wypowiedzenie umowy kredytu w rachunku
bankowym dokonane przez bank. Na skutek rzeczonego wypowiedzenia,
wierzyciel egzekwuj?cy nie b?dzie móg? przecie? z?o?y? dyspozycji
wyp?aty gotówkowej lub dokonania rozliczenia pieni??nego do wysoko?ci
limitu kredytowego.

Pomimo przedstawionych powy?ej argumentów poddaj?cych w w?tpliwo??
wypowiedzenie umowy kredytu w rachunku bankowym na podstawie art. 75
ust. 1 PrBank w sytuacji, gdy zosta?o dokonane zaj?cie wierzytelno?ci o
wyp?at? gotówkow? lub dokonanie rozliczenia pieni??nego do wysoko?ci
limitu udzielonego kredytu, nale?y opowiedzie? si? de lege lata za takim
wypowiedzeniem25.

Po pierwsze, ?adne przepisy prawne, w szczególno?ci dotycz?ce
post?powania egzekucyjnego, nie zabraniaj? wyra?nie dokonania takiego
wypowiedzenia przez kredytodawc?.

Po drugie, przyj?cie pogl?du, ?e kredytodawca nie móg?by dokona?
wypowiedzenia umowy kredytu w rachunku bankowym na podstawie art. 75
ust. 1 PrBank, prowadzi?oby do uprzywilejowania wierzyciela
egzekwuj?cego wzgl?dem kredytodawcy, poniewa? ten pierwszy móg?by
zaspokoi? si? sk?adaj?c dyspozycj? wyp?aty gotówkowej lub dokonania
rozliczenia pieni??nego do wysoko?ci limitu kredytowego, natomiast ten
drugi zosta?by zmuszony do tolerowania zad?u?enia w rachunku, a tym
samym niejako przymusowo zosta?by wierzycielem w stosunku do d?u?nika
egzekwowanego, czyli kredytobiorcy, pomimo braku z regu?y zdolno?ci
kredytobiorcy do sp?aty tego? zad?u?enia, nie mog?c zarazem chroni?
swoich w?asnych interesów gospodarczych.

Zupe?nie inn? kwesti? jest natomiast sygnalizowana ju? wy?ej
odpowiedzialno?? kredytodawcy za dokonanie takiego wypowiedzenia, która
nie mo?e jednak rzutowa? na samo uprawnienie.

Rzeczone uprawnienie kredytodawcy do wypowiedzenia umowy kredytu w
rachunku bankowym, na podstawie art. 75 ust. 1 PrBank, z uwagi na utrat?
przez kredytobiorc? zdolno?ci kredytowej w razie zaj?cia wierzytelno?ci
o wyp?at? kredytu, nie b?dzie jednak zbyt cz?sto wykorzystywane przez
banki, w ka?dym b?d? razie nie mo?e by? w ?adnym stopniu nadu?ywane.

Po pierwsze, powy?sza przes?anka wypowiedzenia mo?e zosta? spe?niona
tylko wtedy, gdy kredytobiorca posiada? zdolno?? kredytow? przed
udzieleniem kredytu. Trzeba mie? bowiem na uwadze norm? zawart? w
przepisie art. 70 ust. 2 PrBank, dopuszczaj?c? udzielenie kredytu
kredytobiorcy nieposiadaj?cemu zdolno?ci do sp?aty zaci?gni?tego kredytu
wraz z odsetkami w terminach okre?lonych w umowie. Ponadto,
kredytobiorca nie musi posiada? zdolno?ci kredytowej, o ile strony
inaczej nie ustali?y w umowie, poniewa? nie nale?y ona do istotnych
postanowie? umowy kredytu w rachunku bankowym.

Po drugie, utrata zdolno?ci kredytowej przez kredytobiorc? oznacza, ?e
kredytodawca w czasie trwania umowy dokona? ponownej oceny zdolno?ci do
sp?aty kredytu kredytobiorcy, która to ocena wypad?a negatywnie26.
W literaturze s?usznie zauwa?ono, ?e wymóg posiadania i utrzymywania
zdolno?ci kredytowej przez kredytobiorc? w trakcie trwania umowy nie
oznacza zdolno?ci do sp?aty zad?u?enia tylko z jego w?asnych ?rodków27.
Ocena zdolno?ci kredytowej powinna uwzgl?dnia? tak?e zabezpieczenia
sp?aty kredytu udzielone przez kredytobiorc?, jak i przez osoby trzecie,
co oznacza, ?e nie mo?na stwierdzi? braku zdolno?ci kredytowej
kredytobiorcy, gdy zwrot kwoty kredytu jest mo?liwy w wyniku realizacji
udzielonych zabezpiecze?28. Jak ju? powy?ej zasygnalizowano,
wypowiedzenie umowy kredytu w rachunku bankowym w oparciu o norm?
zawart? w art. 75 ust. 1 PrBank nie mo?e by? nadu?ywane przez
kredytodawców. Wydaje si?, ?e nieznajduj?cym uzasadnienia prawnego
by?oby przyk?adowo dokonanie wypowiedzenia przez bank umowy kredytu w
rachunku bankowym, na podstawie wy?ej wymienionego przepisu, w przypadku
istnienia zad?u?enia na niewielk? kwot? (np. 50 z?). Trudno by?oby
bowiem zgodzi? si? z argumentacj?, ?e w takiej sytuacji kredytobiorca
utraci? zdolno?? kredytow?.

W konsekwencji, w razie zaj?cia wierzytelno?ci o wyp?at? kredytu,
uprawnienie do wypowiedzenia umowy kredytu w rachunku bankowym na
podstawie art. 75 ust. 1 PrBank, ze wzgl?du na utrat? zdolno?ci
kredytowej kredytobiorcy, musi by? stosowane bardzo rozwa?nie i tylko w
wypadkach faktycznej utraty zdolno?ci do sp?aty zad?u?enia, albowiem
dokonanie takiej czynno?ci prawnej wbrew ustawie skutkowa? b?dzie jej
niewa?no?ci? (art. 58 § 1 KC).
2.
http://serwisprawa.pl/artykuly,28,1409,zajecie-rachu
nku-bankowego-a-debet-lub-kredyt-w-tym-rachunku#_ftn
ref1

Ja podałem swoje nast. watpliwosci do tych opinii:
1. Obie te opinie wywodzą prawo organu egzekucyjnego i wierzyciela z art.
895 kpc pozwalającego na egzekucję z wierzytelności i innych praw
majątkowych.
Autorzy przytaczanych opinii uznają najwidoczniej, ze samo uprawnienie do
zaciąganie długu w ramach przyznanego limitu kredytowego w rachunku
bankowym, albo (w domysle) w karcie kredytowej stanowi taką potencjalnie
"sciągalną" wirzytelnośc.
MZ taki pogląd jest w sposób zasadniczy błędny,- trudno mówic bowiem, ze
uprawnienie do zaciągnięcia długu tworzy wierzytelnośc po stronie
potencjalnego dłuznika!
Wierzytelnośc to nie pojęcie abstrakcyjne, niezależne od usytuowania stron
przekazujących sobie w trakcie jej powstawania jakies świadczenie! -to
"przysługujące wierzycielowi uprawnienie do domagania się od dłużnika
spełnienia świadczenia pieniężnego lub rzeczowego, w obrocie
gospodarczym..." a zatem, skoro przeciez nie można nazwać uprawnionego do
zaciągania kredytu wierzycielem, a udzielającego kredytu banku dłużnikiem to
nie można tez uznac, że uprawnienie do zaciągania kredytu jest
wierzytelnością!
Pozostaje zatem, nierozważana w przytoczonych opiniach, iznanie, ze
egzekucja z prawa do zaciągania kredytu to egzekucja z "innych praw
majątkowych". Jest to MZ także watpliwe, a uznanie tego oznaczałoby, ze np.
tam, gdzie dłużnik w zakładzie pracy nalezy do zakładowej kasy pozyczkowej
można zająć w tej kasie jego uprawnienie do pożyczki.
2.Ponadto zauważę, że uzywanie do uzasadnienia zajęcia kwot z limitu
kredytowego w rachunku bankowym przepisami art 887 kpc jest nadużyciem, -
artykuł ten miesci się w części kpc opisującej egzekucji z wynagrodzenia za
prace i reguluje te czynności.
3.gdyby egzekucja z uprawnień posiadacza rachunku (karty kredytowej) do
zaciągania
kredytu w ramach przyznanego limitu była istotnie uprawniona i praktykowana
to oznaczałaby ona niewatpliwie naruszenie podstawowych, konstytucyjnych
zasad współżycia społecznego, poniewaz zmuszałaby stronę TRZECIĄ do
niekorzystnego rozporzadzenia SWOIM, a nie dłużnika, mieniem!! Bank bowiem
nie uczestnicząc w jakikolwiek sposób w zdarzeniu gospodarczym w nastepstwie
którego powstało egzekwowane zobowiązanie, nie będąc stroną musiałby wyzbyc
się pod przymusem cześći SWOJEGO majątku (a nie majątku dłużnika!) i
przekazać je zupełnie obcej sobie stronie,- wierzycielowi posiadacza
rachunku!
Co więcej bank nie mógłby z należytą, gwarantowana i , więcej, nakazaną w
prawie
bankowych starannością zadbac o swój majątek wypowiadając umowe kredytu w
momencie, gdy dowiedział się o tym, że sytuacja finansowa uprawnionego do
zaciągania kredytu zmieniła się na niekorzyść.