Endriu wrote:

> Ciekawe ile godzin wylatał Delfino....
>
Ja? Ok. 60, to żadna tajemnica ;)

Napiszę ci jak do tego, według mnie, doszło. Otóż w ludzkiej psychice jest
jakiś taki dziwny odruch polegający na spontanicznym ryzykowaniu bardzo
dużych środków, dla uzyskania bardzo małych korzyści. Kompletnie
irracjonalny, ale obecny. Prawdopodobnie każdy znajdzie to u siebie.

Wystarczy przytoczyć przebieganie na czerwonym świetle, wymuszanie
pierwszeństwa samochodem (gdy już od 5 minut próbujemy włączyć się do
ruchu), przebieganie/przejeżdżanie przed jadącym pociągiem. Niedługo po tym
jak odebrałem prawko, miałem kilka sytuacji wyprzedzania na styk. Gdy
wleczemy się 15 minut za wolno jadącą ciężarówką po krętej drodze w końcu w
psychice coś przeskakuje i postanawiamy wyprzedzać przed zakrętem z
założeniem "na pewno nic nie jedzie z przeciwka". Innymi słowy gotowi
jesteśmy ryzykować całym swoim (i innych) życiem dla korzyści czasowej np.
rzędu pół minuty. Gdyby przeanalizować to na chłodno to, okazuje się
kompletnym absurdem. Przecież nawet jeśli szansa wypadku to jeden promil, to
dla tej jednej minuty ryzykujemy średnio 23 dni życia. Każdy inwestor powie
wam, że to nic nie warta inwestycja. Lepiej grać w totka... A jednak robimy
to.

Dokładnie taki sam efekt miał miejsce na pokładzie Tupolewa. Szansa
katastrofy przy takim podejściu pewnie nie była wielka, powiedzmy 5%. A
korzyść wydawała się duża, gdyż niewylądowanie na pewno spotkałoby się z
reperkusjami (nie ma co się łudzić, na pewno w kabinie były jakieś naciski).
Więc zadziałał prosty mechanizm - zaryzykuję dla świętego spokoju, "na pewno
nic się nie stanie".

W cywilnych lotach jest podobnie. Gdyby ktoś myślał, że tam nie ma nacisków,
to byłby naiwny. Naciski są bardzo silne. Odejście a drugi krąg to ogromne
straty finansowe dla firmy utopione w dodatkowym paliwie. Odlot na lotnisko
zapasowe, które wiąże się nie tylko z kosztami przelotu, ale i koniecznością
opłacenia hotelu pasażerom, to finansowa katastrofa. Nacisk na pilota jest
więc ogromny, aby lądował on na lotnisku docelowym i nigdzie indziej.

A jednak samoloty cywilne nie rozbijają się zwykle z takich powodów,
odchodzą na drugie kręgi i na lotniska zapasowe. Dlaczego? Bo w lotnictwie
cywilnym obowiązują PROCEDURY. Wymyślono je właśnie dlatego, że psychika
pilota jest zawodna i mogłaby skłonić go do ryzyka. Tak samo jak wprowadzono
checklisty, bo pamięć jest zawodna. Procedura mówi jasno - nie ma warunków,
nie ma lądowania. I pilot nie ma tu nic do gadania. Choćby nie wiem jak
chciał wylądować na tym lotnisku (bo dom, bo rodzina itd.), to nie wyląduje,
bo procedura mu zabrania. Jeśli spróbuje, to na pewno następnego dnia wyleci
z roboty, a możliwa jest też odpowiedzialność karna. Poza tym procedury
pełnią funkcję dupochronu. Jak szef wezwie na dywanik z pytaniem dlaczego
znów odszedłeś na zapasowe, to pilot mu pokaże warunki i odpowie: sorry,
procedury. Zresztą jak bardzo prezes by się nie wkurzał na te incydenty, to
musi zdawać sobie sprawę, że te kilka odejść na lotnisko zapasowe w roku nie
zrujnują firmy tak szybko, jak kilka spektakularnych katastrof.

Tak więc procedury wymyślono już dziesiątki lat temu z tego prostego powodu,
że mózg ludzki jest niedoskonały i często potrafi nie docenić zagrożenia,
czy wręcz zaryzykować dla niewielkich korzyści. Dlaczego więc tych procedur
nie stosuje się w wojsku? Nie wiem. Być może właśnie po to, aby pilot
RYZYKOWAŁ, bo na tym polega praca żołnierza? Jeśli tak, to dobrze, tylko
niech ci piloci nie wożą cywilów w trakcie pokoju...